Reja : Kirish Operatsion tizim (OT) tushunchasi

Linux operatsion tizimi. Linux bu zamonaviy UNIX ga oʻxshash,POSIX standartini qondiruvchi shaxsiy kompyuterlar va ishchi stansiyalar uchun yaratilgan operatsion tizimdir. Linux bu erkin tarqatiladigan UNIX – tizimi versiyasidir. Bu tizimni Linus Torvald ishlab chiqgan boʻlib, u kodlarni ochiq qilib yaratish shartini taklif qildi. Ixtiyoriy foydalanuvchi koddan foydalanishi va oʻzgartirishi mumkin, ammo bu holda albatta u tizimning modullariga
kiritgan kodini ochiq qoldirishi shart. Tizimning hamma komponentalari (hatto berilgan matnlar ham) erkin nusha olish va chegaralanmagan sonli foydalanuvchilarga oʻrnatish sharti bilan, litsenziyali tarqatiladi.Shunday qilib, Linux tizimi koʻp sonli dasturchilar va internet orqali birbiri bilan muloqot qiluvchi UNIX tizimi fidoyilari yordamida yaratildi.Boshida Linux tizimi, ―qoʻlbola‖ UNIX ga oʻxshash tizimi sifatida i80 386 prosessorli IBM PC tipidagi mashinalarga moʻljallangan edi. Ammo keyinchalik Linux – shu darajada ommaviylashib ketdiki, ularni shu darajada koʻp kompaniyalar qoʻllab-quvvatladiki, hozirgi vaqtda bu operasion tizimning amaldagi versiyalari deyarli hamma tipdagi prosessor va kompyuterlar uchun ishlab chiqildi. Linux asosida superkompyuterlar ham yaratilayapti. Tizim klasterlashtirish, zamonaviy interfeys va texnalogiyalarni qoʻllaydi.Linux – koʻp masalali, koʻp foydalanuvchili toʻlaqonli operasion tizimdir (xuddi UNIX boshqa versiyalari kabi). Bu, bir vaqtning oʻzida, bitta mashinada, koʻp foydalanuvchilar, parallel holda, koʻpgina dasturlarni bajargan holda ishlashini bildiradi.
Microsoft Windows operatsion tizimlari tarixi
1983-yilda Microsoft Windows grafik muhitidan boshlandi. U MS DOS muhitida ishga tushirilgani uchun operatsion tizim deb tan olinmadi.
1985 yilda Windows operatsion qobigʻining birinchi versiyasi yaratildi.Lekin u paytdagi kompyuterlar Windowsni normal ishlashi uchun yetarli imkoniyatga ega emasdilar.
1987-1988 yillarda Windows /286 va Windows/386(Windows 2.x)lar paydo boʻldi. Bu operatsion qobiqlarning ishlash imkoniyati nisbatan yaxshiroq boʻlishiga qaramay, bari bir bozorda ularning omadi chopmadi, ular amaliy jixatdan na foydalanuvchilarga, na dastur ishlab chiquvchilarga biror bir ustunlik bera olmadilar.
1990 yilga kelib Windows 3.0 paydo boʻlishi bilan ahvol tubdan oʻzgardi. Microsoft firmasi operativ xotiradan toʻla foydalanish borasidagi masalani yechimini topdi. Natijada dasturlarni parallel bajarish imkoniyati paydo boʻldi.
1990 yillarning birinchi yarmida Microsoft firmasi tomonidan maʻlumotlarni himoya qilish, xotira va protsessorlarni boshqarish boʻyicha eng jiddiy talablarga javob bera oladigan grafik interfeysga ega boʻlgan Windows NT va Windows NT Workstation operatsion tizimlari yaratildi.Lekin bu operatsion tizimlar kompyuter tarmoqlaridagi server va ishchi stantsiyalarda ishlatishga moʻljallangan boʻlib, ular apparat taʻminotga jiddiy talablar qoʻyadi. Bu operatsion tizimlar tizimning ishonchli ishlashini,maʻlumotlar xavfsizligi yetarli darajada taʻminlangan boʻlishini va maʻlumotlarni qayta ishlashda katta intensivlikni talab qiladigan foydalanuvchilar uchun moʻljallangan edi. Bunday foydalanuvchilar ancha oz boʻlib,foydalanuvchilarning asosiy qismiga nisbatan «engil» operatsion tizim zarur edi.
Nihoyat 1995-yilning sentabr oyida IBM PC kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan WINDOWS 95 birinchi grafik operatsion tizim boʻldi. Mazkur tizimning boshqalardan farqli tomoni shundaki, uning yordamida bir vaqtda ham matnli, ham grafikli, ham hisob-kitobli, ham turli boshqaruv dasturlarini ishlatish imkoniyati mavjud. Shu bois uni gohida integrallashgan tizim deb ham ataydilar. Windows dasturining oʻzi qisqa vaqt ichida koʻp variantda ishlab chiqarildi.