Reja : I. Kirish Hindiston va Pokistonning birinchi jaxon urushidan keyingi ahvoli



Download 43,15 Kb.
bet7/8
Sana30.04.2022
Hajmi43,15 Kb.
#598791
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Ijtimoiy gumanitar fanlarga asoslangan akademik litseylarda “1918-1939 yillarda Pokiston” mavzusini o’qitish metodikasi.

Gujeratdagi dehqon g‘alayonlari. 1928 yili Gujeratda dehqonlarning mustamlaka ma’murlarini yer solig‘ining 20-25 % ga oshirilishiga qarshi kurash boshlandi. Milliy Kongres harakatga rahbarlik qildi, dehqonlarni to‘lamaslikka, amaldorlarni oziq – ovqat bilan ta’minlamaslikka chaqirdi. Bunda kogres dehqonlarga kuch ishlatish usullaridan voz kechishni uqtirdi. Hukumat harakat qatnashuvchilarini qamrab , yer, mol mulklarni musodara qildi. Kompaniya 1928 yili to‘xtatildi. Hukumat soliq stavkalarini kamaytirishga majbur bo‘ldi, qamoqqa olinganlarni ozod qilish, musodora etilgan yer , mol mulklarini qaytarib berishga va’da berdi. Lekin hukumat o‘z va’dalarini bajarishga shoshilmasdi, dehqonlarni ko‘pi ko‘p vaqtlar turmada yotishga majbur bo‘ldilar, yerlar esa ularga qaytarib berilmadi. 
Peshovar va shalopurdagi qo‘zg‘alon. Gandi grajdan itoatsizligi kompaniyasini tinch xarakterda o‘tishi uchun intilganligiga qaramay antiimperialistik kurash bir qancha viloyatlarda qurolli g‘alayonlarga aylanib ketdi. 1930 yil aprel oyining oxirida Peshovarda qo‘zg‘alo ko‘tarildi. Shahar ikki haftagacha qo‘zg‘alonchilar qo‘lida bo‘ldi. Qo‘zg‘alonni bostirish uchun soldatlar hind diniga industlar yuborildi, lekin ular Peshovarni musulmon aholisiga qarab o‘q uzishdan bosh tortdilar. Ikki haftadan keyingina hukumatning Peshovordagi hokimiyati tiklandi. Peshovar qo‘zg‘alonidan keyin pushtun qabilalarini qo‘zg‘aloni boshlandi. Kongress bilan aloqada bo‘lgan pushtunlar tashkiloti ko‘ngillilardan otryadlar tuzadilar. Ular qio‘il kiyim kiyganliklar uchun “Qizil kiyimlilar” deb ataladilar. Pushtunlar lashkari bir oydan ortiq Peshovarni qamal qilib turadi. Ingliz ma’murlari pushtunlarga qarshi harbiy aviatsiyani tashladi va nihoyat harakatni bostirdi. Bombey viloyatining sanoat markazi Shalapurda 1930 yil 8 mayda kongreschilar namoyishi tashkil qiladilar, namoyish politsiya tomonidan o‘qqa tutiladi. Bunga javoban shaharda qo‘zg‘alon ko‘tariladi. Bu qo‘zg‘alonda to‘qimachi ishchilar asosiy rol o‘ynaydi. Ular o‘z shaharlaridan inglizlarni haydab yuborib, uni 2 haftadan ko‘proq o‘z qo‘llarida saqlab turdilar. Hukumat Shalopurga qarshi ingliz harbiy qismlarini jo‘natdi. Qattiq janglardan so‘ng Shalapurning ingliz qo‘shinlari egalladilar. Qo‘zg‘alon rahbarlari qamoqqa olindi. Hindistonning boshqa shaharlarida ishchilar mustamlakachilariga qarshi kurashda faol qatnashdilar. 1930 yil mayida ko‘p sanoat markazlarida inglizlar hokimiyatini boyqot qilish shiori ostida siyosiy namoyishlar o‘tkazildi. Angliya imperialistlari terror yo‘li bilan “grajdan itoatsizligi” kompaniyasini bostirishga qaror qiladilar. 1930 yil mayida Miliy Kongres qonundan tashqari e’lon qilindi. Gandi, Neru M., J. Neru va kongressning boshqa rahbarlari shuningdek, 60 ming harakat qatnashchisi turmalarga tashlandi. Iyul Bombeyda mustamlaka hokimiyatining qatag‘onlariga qarshi xartal e’lon qilindi. Unda 50 ming kishi qatnashdi. Politsiya bilan to‘qnashuvlarda 500 kishi o‘ldirildi. Ommaning politsiya bilan to‘qnashuvlari Kalkuttada ham bo‘ldi. 1930 yil yozida Peshovor, Shalapur, Bombey, Kalkuta , madras va boshqa shaharlarda harbiy holat e’lon qilindi. 1930 yilda dehqonlar harakati. Angliya imperialistlarga qarshi kurashda dehqonlarning grajdan itoatsizligi kompaniyasida ishtiroklari katta ahamiyatga ega edi. Ijara haqini pasaytirish uchun harakat avj oldi. Qishloq xo‘jalik mahsulotlari narxlarni tushib ketishi munosabati bilan dehqonlar pomeshchiklarga ijara haqqini to‘lolmay qolgandilar. Shuning uchun ularni yerdan hayday boshlagandilar. Dehqonlar norozilik namoyishlarini tashkil qildilar. Ularning harakati Milliy Kongressning mahalliy komiteti tomnidan qo‘llab – quvvatlandi. Ollohobod okrugida soliq to‘lamaslik kompaniyasi boshlandi. Yer solig‘i, ijara haqini kamaytirish uchun harakat Bixar va Bengaliya okruglaridan birida ijara haqini to‘lamaslik kompaniyasi shunday ko‘lam kasb etadiki mustamlakachi ma’murlar u yerga qo‘shin jo‘natdilar. Markaziy provissiyalardagi Berarda ijara haqini kamaytirish, soliq to‘lamaslik kompaniyasiga boshchilik qiladigan dehqonlar ittifoqi vujudga keldi. Ish dehqon otryadlarini tuzilishigacha borib yetdi. Dehqonlarga qarshi politsiya otryadlari tashlandi. Lekin bu rayonda dehqonlar g‘alayonlari qo‘shinlar kiritilib dehqonlar harakati ko‘p rahbarlari qamoqqa olingandan keiyn tinchiydi. 


Download 43,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish