Registrlar hám olardıń túrleri

Registrlar túrleri hám klassifikaciyası
Operativ yaddıń yacheykalari menen birgelikte qısqa vaqtli operativ maǵlıwmatlardı registrlarda saqlaw da múmkin. Registrlar protsessor quramına kiredi hám programmalastırıw arqalı olarǵa shaqırıq ornatılıwı múmkin. Registlarga shaqırıq yad yacheykalariga salıstırǵanda tezirek atqarıladı,sol sebepli registrlarni isletiw programma jumısın sezilerli dárejede tezlestiredi. Intel firmasınıń protsessorlarida registrlar 2 gruppaǵa bólinedi: sistemalı hám ámeliy maqsetke jóneltirilgen. Tómende paydalanıwshına mólsherlengen ámeliy maqsetke jóneltirilgen registrlarni kórip shıǵamız.
Registr gruppaları klassifikaciyası
Registr óziniń strukturalıq dúzilisine kóre 8 razryadlı, 16 razryadlı, 32 razryadlı boladı. Registrlarni tómendegi gruppalarǵa bolıw múmkin:
1) Ulıwma paydalanıwǵa mólsherlengen registrlar
2) Segment registrlar
3) Flag registrlar
4) Buyrıq registrlar
5) Soprotsessor registrlari
6 ) MMX keńeytpeli pútkil sanlı registrlar
7) MMX keńeytpeli onlıq noqatı siljuvchan sanlar menen isleytuǵın registrlar
Ulıwma paydalanıwǵa muljallangan registrlar 8

• 
  EAX/AX/AH/AL - akkumlyator
  
• 
  EBX/BX/BH/BL - baza registr
  
• 
  ECX/CX/CH/CL - esapshı registr
  
• 
  EDX/DX/DH/DL - maǵlıwmatlar registr
  
• 
  SI/ESI - derek indeksi
  
• 
  DI/EDI - qabıl etiwshi indeks
  
• 
  BP/EBP - baza kórsetkishi
  
• 
  SP/ESP - stek kórsetkish
  

Segment registrlar tiykarınan 6 usılardan 3 tasi tiykarǵı, 3 tasi járdemshi,qosımsha

• 
  SS - stek segmenti
  
• 
  CS - kod segmenti
  
• 
  DS - maǵlıwmatlar segmenti
  

Qosımshalar : ES, FS, GS-qosımsha segment registri
Flag registri
Flag registri 1, odaǵı hár bir razryad málim bir wazıypanı orınlawǵa mólsherlengen. Soǵan kura flag razryadların 2 gruppaǵa bolıw múmkin
1) Jaǵday flaglari
2) Basqarıw flaglari
Jaǵday flagiga tómendegiler kiredi:
00 - razryad CF - ótkeriw flagi
02- razryad PF-bahanıń juplıǵını tekseredi
04- razryad AF-qosımsha ótkeriw flagi
06 - razryad ZF-nol flag
07- razryad SF-belgi flagi
11- razryad OF-to'lib-tamaqtasısh flagi
12-13 - razryadlar IOPL-kirgiziw chikarish dárejesin belgilew flagi
14- razryad NT-másele beriliwi flagi
Basqarıw flaglari
08- razryad TF-qopqon flagi
09 - razryad IF-uzulishlar flagi
10 - razryad DF-jónelis flagi
16 - razryad RF-jańalaw flagi
17- razryad vM-vertual rejim flagi
18- razryad AC-salıstırıwlawdı baqlaw flagi
19 - razryad vIF-uzulishning virtual flagi
20 - razryad vIP-koldirilgan uzulishlar flagi
21- razryad ID-protsessorni identifikaciyasın qóllaw
Buyrıq registri 1 bolıp, onıń wazıypası náwbettegi atqarılatuǵın buyrıqtı saqlaw.