Referati Bajardi: Nurzullayev D. Tekshirdi: Bekmurodov S. T reja: Tarixiy shaharlar haqida malumot

Buxoro
Sugd tilidan tarjima qilingan, «βuxarak» «muvaffaqiyatli yer» degan ma’noni anglatadi.
Buxoro-Buxoro viloyatining markazi va O’zbekistonning qadimiy shaharlaridan biridir. Buxoro yoshi 2500 dan oshgan.
Qadim zamonlarda u Markaziy Osiyoning bir bo’lagi – So’g’d edi. Ko’p asrlar davomida Xitoy va Yevropadan kelgan tuya karvonlari Buyuk Ipak yo’li bo’ylab Buxoro orqali yuk olib ketishgan. Asrlar mobaynida bu shahar nafaqat savdo uchun, balki Islom uchun ham markaz bo’lib kelgan. U musulmonlar orasida Buxoro-i sharifning «Buyuk Buxoro» unvonini haqli qildi. Buxoro islomning yettita muqaddas shaharlaridan biri bo’lib, ta’sirchan me’moriy va boy tarixga ega.
Buxoroda ming yillik tarixga ega binolar saqlanib qolgan, u eng qadimiy markaz bo’lib, asrlar davomida deyarli o’zgarmagan.
Guliston
Guliston nomi forscha – «gulli bog'» yoki «gul bog’i» dan olingan.
Guliston – Sirdaryo viloyatining sharqiy qismida, Sirdaryoning chap qirg’og’ida, Farg’ona vodiysidan chiqib, Toshkentdan 118 km uzoqlikda joylashgan Sirdaryo viloyatining markazi.
Qadimgi nomlari – 1922 yilgacha och Cho’l, Mirzacho’l (1961 yilgacha).
Jizzax viloyatida 1990 yilda qayta tiklanganidan keyin Sirdaryo viloyati markazi Jizzaxdan Gulistonga ko’chirildi.
Jizzax
Jizzax shahrining nomi Sug’diy «kichik qal’a» so’zidan kelib chiqqan.
Jizzax viloyati – Jizzax viloyati O’zbekistonning ma’muriy markazi hisoblanadi. Jizzax Nuroz tog’lari shimolida, Toshkent shahridan 180 km janubi-g’arbda, Samarqanddan 90 km shimoli-sharqda, Sanzar daryosida joylashgan.
Shahar X asrdan ma’lum. U Buyuk Ipak yo’lidagi vohada Farg’ona vodiysidan Samarqandgacha bo’lgan oraliq nuqtada shakllanadi. Qozog’iston SSR tashkil etilganidan va 1956 yilgacha Jizzax viloyati Qozog’istonning bir qismi edi. 1956 yilda Jizzax viloyati O’zbekistonga ko’chirildi va Jizzax o’zbek shahriga aylandi.

Qarshi
Qadimgi nomlari: Naxshab, Nasaf, Bek Budi
Qarshi – Qashqadaryo viloyatining ma’muriy markazi. Shahar Qarshi vohasida, Qashqadaryoda joylashgan. Qarshi shahri Toshkent shahridan 520 km janubiy-g’arbiy-g’arbiy va O’zbekiston chegarasining 335 km. Shimolda Afg’oniston bilan chegaradoshdir.
Shahar tarixi miloddan oldingi VII asrga borib taqaladi, u har doim dushmanlar uchun qoqinadigan blok bo’lib, aholining har qanday dushmanga nisbatan qattiq qarshiligi bilan bog’liq. Qarshi Samarqand va Buxorodan qadimgi karvon yo’lagida Afg’oniston va Hindistonga joylashtirilgan.
1970-yillarning boshlarida Amudaryodan sug’orish kanali qurildi. Shahar tabiiy gaz qazib chiqarishda muhim ahamiyatga ega.
Navoiy
Navoiy – O’zbekiston janubi-g’arbiy qismida, Toshkent shahridan 360 km narida joylashgan Zeravshan vodiysida joylashgan shahar. Navoiy viloyati Navoiy viloyatining ma’muriy markazi hisoblanadi. Shahar buyuk o’zbek shoiri Alisher Navoiy sharafiga nomlandi.