3. Nazariy bilimlarning etakchi o’rin egallashi hamda iqtisodiy xodisalar bilan muvofiqligi. Nazariy bilimlarning etakchiligi o’rganilayotgan savollar poydevori bo’lgan iqtisodga oid asosiy tushuncha va kategoriyalarning moxiyatini aniqlash va tushunib etish hamda zaruriy malaka va ko’nikmalarga ega bo’lishdan iboratdir.
4. O’qitish jarayonini to’g’ri yo’lga qo’yish o’quvchilarda o’rganilayotgan iqtisodga oid materiallarni boshqa o’quv fanlari hamda atrof-muxit bilan o’zaro aloqadorlikda amalga oshirishdan iboratdir.
5. Barcha o’quvchilarning samarali rivojlanishi. Iqtisodga oid tushunchalar doirasida, har bir o’quvchiga uning xayoti uchun zarur bo’lgan iqtisodiy bilimlar taqdim qilinadi. Bu jarayonda ular qobiliyatlarining rivojlanishi va individualliklarining ochilishiga erishish, sinfda o’zaro ishonuvchanlik muxitini vujudga keltirish uchun o’quvchilarni pedagogik jixatdan qo’llab-quvvatlash lozim.
Hozirgi zamon didaktikasida ta’lim jarayonida o’quvchini faollashtirish asoslarining ilmiy-nazariy jixatdan asoslangan tizimi yaratilgan. Bunda ta’lim jarayonida o’quvchilarga:
-ijtimoiy-iqtisodiy borliq va unda sodir bo’layotgan voqea-xodisalarni bilish;
-ijtimoiy-iqtisodiy ahloq me’yorlarini o’zlashtirish hamda uning tarkibiy qismi bo’lgan muloqot madaniyatini egallash vazifalari ham yuklanadi.
Iqtisodiy ta’limning samaradorlik ko’rsatkichlaridan biri-o’quvchilar bilimdonligining umumiy rivojlanishi, ya’ni faolligi, kuzatuvchanligi, mustaqilligi, amaliy faoliyati, fikrlashi, intellektual darajasi va irodasining rivojlanishi kabilardan iboratdir. O’quvchilar ongiga iqtisodga oid bilimlarni singdirish natijasida ularning mexnatsevarlik, rostgo’ylik, tejamkorlik, halollik, omilkorlik, uddaburonlik, mustaqillilik, insoniylik, intizomlilik kabi ijobiy sifatlari rivojlanadi. Bu sifatlar ularning ijtimoiy xayotga moslashishlariga katta yordam beradi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov «Havfsizlik va barqaror taraqqiyot yo’lida» asarida quyidagilarni aloxida ta’kidlab o’tgan edi: «O’qituvchi va o’quvchi munosabatidagi majburiy itoatkorlik o’rnini ongli intizom egallashi juda qiyin kechyapti. O’qituvchining bosh vazifasi o’quvchilarda mustaqil fikr yuritish ko’nikmalarini xosil qilishdan iboratligini ko’pincha yahshi tushunamiz, lekin, afsuski, amalda, tajribamizda unga rioya qilmaymiz.... Agar bolalar erkin fikrlashni o’rganmasa, berilgan ta’lim samarasi past bo’lishi muqarrar».
Shunga ko’ra ta’lim jarayoni ikki tomonlama faoliyat bo’lib, unda jarayon sub’ekti hamda raxbari - o’qituvchi birgalikda faoliyat ko’rsatishi lozim. O’quvchi va o’qituvchi ta’lim jarayonida muayyan maqsadni amalga oshirish nuqtai nazaridan o’zaro munosabatga kirishishi kerak.
«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da belgilangan vazifalarning amalga oshirilishi barkamol avlodni, ya’ni yangicha ongga, tafakkurga ega bo’lgan, ma’naviyati yuksak shahslarning ko’payishiga olib keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |