Referat mavzulari ro’yxati

1-LABORATORIYA ISHI 
Laboratoriya ishlarini bajarishda texnika va mehnat xavfsizligi, ishlab 
chiqarish bo’yicha instruktaj o’tkazish 
Laboratoriyada ishlaydigan har bir xodim va talabalar III-4-86 “Qurilish
meyorlari va qoidalari”dagi texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilishlari shart. 
Bundan tashqari har bir laboratoriya uchun o‘quv yurtining maxsus buyrug‘iga asosan 
texnika xavfsizligi bo‘yicha qo‘llanmalar tayyorlanib, har bir xodim va talabalar shu 
qo‘llanma bo‘yicha texnika xavfsizligi bo‘yicha saboq olishlari va saboq olganligi 
haqida laboratoriyadagi texnika xavfsizligi daftariga o‘zlarining imzolarini qo‘yishlari 
shart. Laboratoriyadagi hamma jihozlarga ishlashi bo‘yicha texnika xavfsizligi
talablariga javob berishini laboratoriya xodimlari ta’minlashi kerak.
Laboratoriyadagi jihozlar quyidagi texnika xavfsizligining talabalariga javob 
berishlari kerak: laboratoriyada ishlash vaqtida xodim va talabalar elektr tokidan, 
mexanik kuchdan, yuqori haroratdagi issiqlikdan va sovuqdan, yuqori bosimdan, 
yonuvchi materiallardan va kimyoviy moddalardan foydalanishdagi texnika 
xavfsizligi bilan tanish bo‘lishlari bilan birga quyidagi qoidalarga rioya qilishlari shart: 
-
Mashina va mexanizmlarning aylanuvchi qismi muhofaza qilingan bo‘lishi; 
-
Yuqori kuchlanishdagi elektr tarmoqlari (220, 380 volt) yaxshi, nuqsoni 
bo‘lmagan elektr o‘tkazish simlari bilan jihozlanib, ochiq simlar bo‘lmasligi; 
-
Yuqori bosim bilan ishlaydigan jihozlar bosimni tartibga solib turuvchi 
qurilmalar, relelar bilan jihozlangan bo‘lishi; 
-
Yuqori haroratda ishlaydigan pech va quritish qurilmasiga sinaluvchi 
materiallari solish va olish uchun maxsus qisqichlar bo‘lishi; 
-
Tez yonuvchi moddalar (benzin, benzol, kerosin va hk.) sovuq joylarda 
saqlanishi; 
-
Isitish qurilmalari o‘tga chidamli materiallarda turishi ; 
-
Ichki alanga bilan ishlaydigan jihozlar muhofaza qilingan bo‘lishi ta’minlanishi; 
-
Elektr tokida ishlaydigan hamma jihozlar yerga ulangan bo‘lishi; 
-
O‘t o‘chirish uchun qum va gazli o‘t o‘chirgichlar, tez yordam aptekasi bilan 
ta’minlangan bo‘lishi; 
-
Bog‘lovchilarning xossalarini o‘rganishda sement, ohak va gips loyining 
qoldig‘ini chiqindi suv tarmog‘iga (kanalizatsiyaga) to‘kmaslik kerak, buning 
uchun laboratoriyadagi maxsus idishdan foydalanilsin; 

---

170 
-
Ochiq alangada faqat sopol, metall va kvarsdan tayyorlangan idishdan 
foydalanilsin; 
-
O‘tga chidamli shisha idishda moddalarni qizdirish uchun qumli idishdan, asbest 
matodan yoki suv bug‘idan foydalanilsin; 
-
Pech va quritish qurilmasidan narsalarni olish va quyishda maxsus qisqichlardan 
foydalanishni bilish; 
-
Kimyoviy moddalardan foydalanishning tartibini bilish; 
-
Har qanday jarohat olgan odamga birinchi yordam ko‘rsata olishni bilish; 
-
Agar alanga chiqib yong‘in bo‘lsa, uni qanday o‘chirish qoidalarini va o‘t 
o‘chirish asboblaridan foydalanishni bilish kerak; 
-
Laboratoriya ishlari tugagandan keyin ishlatiladigan hamma elektr asboblarini, 
gazni, suvni o‘chirib laboratoriya xonasining kalitini bino qorovulida qoldirish 
kerak; 
-
Agarda uzoq muddatga ishlaydigan jihozlar bo‘lsa nazoratchilar qoldirish kerak; 
-
Laboratoriyada ishlaydigan har bir xodim yoki talaba yuqorida keltirilgan talab 
va qoidalarga rioya qilishga majburdirlar.