Referat mavzulari ro’yxati

Takrorlash uchun savollar: 
7.
 
Furanli polimerlar qanday xom-ashyolardan olinadi? 
8.
 
Epoksid polimerlar qanday xom-ashyolardan olinadi? 
9.
 
Poliakrilatlarni tavsiflab bering. 
10.
 
Valsovka qilish usuli bilan qanday turdagi polimerlar olinadi ?
 
11.
 
Issiqlik izolyasiya materiallari turlarini ayting.
 
12.
 
Issiqlik izolyasiya materiallari qanday usullar bilan olinadi?
 
 
3-AMALIY MASHG‘ULOT 
Mavzu: To‘ldiruvchilar, plastifikatorlar va qotirgichlar.
Nazariy qism 
Asosiy bog‘liqliklar va hisoblash formulalari 
Tayanch iboralar: 
Kvars qumi,yiriklik moduli,shag’al,chaqiqtosh, optimal fraksiyalar, 
mustahkamlik, korroziyaga chidamlilik, keramzit, agloporit, sferik to’ldirgichlar. 
Quyma temirbeton konstruksiyalarini ishlab chiqarishda ularni chidamliligini 
oshirishda va qurilish ishlarini tezlashtirishda ishlatiladi. Qo‘shilmalar qorishmaning 

---

136 
qotishini tezlashtirib sement xarajatini kamaytiradi. Atrof-muxit xarorati 20±2
o
S bo‘lganda 
sementni qotish jarayonini 25% gacha tezlashtirish mumkin. Sementli qorishmalarni qotishini 
tezlashtiradigan zamonaviy yangi qo‘shilmalarning ayrim turlari:
Potash II (kaliy karbonati K
2
SO
3
). Oq rangli kristall kukun turidagi ishqoriy xossasi 
kuchli tuz qo‘shilma. Beton qorishmasining qotishi tezlashadi, yirik g‘ovakli beton olishda 
ishlatiladi. Reaksiyaga qobiliyatli kremnezemli Kremnezemli to‘ldirgichlar ishlatilsa, 
betonning ishqor ta’sirida chidamliligi kamayadi. 
Kalsiy xloridi - SaSl
2 
. Suvda eruvchan oq rangli kristall kukun qo‘shilma. Ochiq 
havoda uzoq vaqt saqlash tavsiya etilmaydi. 
Kalsiy nitrati - Sa(NO
3
)
2
.
Kristalli yoki Sa(NO
3
)
2
x2H
2
O tetragidratlar turida 
chiqariladi. Qo‘shilma– rangsiz, suvda yaxshi eriydi. 
Natriy xloridi - NaCl. Suvda eriydigan oq rangli kristall kukun qo‘shilma. 
Temirbetonda ishlatilganda, armaturaning zanglashi rivojlanadi. 
Trinatriyfosfat - TNF
.
Suyuqlantirilgan va kristal Na
3
PO
4
turidagi qo‘shilma. 
Gigroskopik emas, 30-40
0
S li iliq suvda yaxshi eriydi. Qo‘shilmaning tavsiya etilgan miqdori 
– sement og‘irligiga ko‘ra 1,0-3,5%. 
Natriy alyuminati
.
Suvda eriydi. GDO va GDE markalari alyumin gidrooksidi Al 
(OH)
3
bilan achchiq natriyni qaynatib olinadi. Tavsiya etilgan miqdori sement og‘irligini 3% 
ga teng. 
YAshil ishqor - YAI. Sulfat usulida sellyulozani qaynatgandan so‘ng, ishqorlarni 
regenersiyalanishi natijasida olinadigan qo‘shilma. Suvda eriganda och yashil rangdan yap-
yashil ranggacha bo‘ladi. Aloxida qo‘shilma turida foydalaniladi. Samarali miqdori sement 
og‘irligini 0,02-0,11% ga teng. 
Quruq qurilish qorishmalarida polimer qo‘shilmalar sementni normal qotishi uchun 
zarur bo‘lgan suvni ushlab turish xususiyatiga ega.
Suvda eruvchan metilsellyuzola –MS
.
Sellyuzolaning metil efiri. Tolali ashyolardan 
olinadigan qo‘shilma, rangi sariq. Quyidagi markalarda chiqariladi. MS-8, MS-16, MS-35, 
MS-65, MS-100, MS-V, MS-S-BR. Ulardan 1% lik suv eritmasi tayyorlanadi. 
Na-karboksilmetilsellyuloza-KMS