Stropilali tomlar va tomqoplamalari

---

STROPILALI TOMLAR VA TOMQOPLAMALARI 
Reja: 
1.Kirish. 
2.Asosiy qism 
Tomlarni tahlil qilish. 
Stropilali tomlar va tom qoplamalari. 
Birlashtirilgan tomlar va tom qoplamalari. 
Konstruktiv tugunlarni chizish. 
3.Xulosa. 
Kirish 
Ushbu mustaqil ishi tomlarni tahlil qilish, 
Stropilali tomlar va tom qoplamalari, 
Birlashtirilgan tomlar va tom qoplamalari, 
Konstruktiv tugunlarni chizish 
to’g’risida. Bu yerda asosan 
stropilali tomlarning ko’rinishini va qirqimlarini tasvirladim.
Birlashgan tomlarda yopma qismi chordoq ora yopmasi 
konstruksiyasi bilan birlashgan bo‘lib, ularda chordoq qismi bo‘inmaydi 
va chordoq ora yopmasining ostki qismi yuqori qavat uchun shift 
vazifasini o‘taydi.
Ko‘pchilik hollarda birlashgan tomlar temirbeton elementlardan 
tayyorlanadi. Birlashgan tomlar chordoqli (nishabli) tomlarga nisbatan 
10-
15% arzonga tushadi, ekspluatatsiya narxi esa 5 baravar kam bo‘ladi.
Birlashgan tomlaming shamollatilmaydigan yoki shamollatiladigan 
turlari bo‘ladi.
Shamollatilmaydigan tomlarda temirbeton yopma plitasi ustidan 
bir yoki ikki, uch qavat ruberoid issiq bitum bilan yopishtiriladi. Bu 
qatlamning asosiy vazifasi issiqlikni o‘tkazma
slik va temirbeton plita 
orqali xona ichidan ko‘tarilayotgan bug‘dan namlanishining oldini 
olishdir. Plita yoki sochiluvchan material ko‘rinishiga ega bo‘lgan g‘ovak 
beton, fibrolit, shisha paxta, shlak, keramzit va boshqa issiqlik 

---

izolatsiyasi materiallar
i to‘sham qalinligi teplotexnik usulda hisoblab 
topiladi. 
Panelli binolaming tomlarini yirik yig‘ma
-beton elementlardan 
foydalanib cherdakli (balandligi 1,6 m) va cherdaksiz qilib loyihalash 
mumkin. Tomlarni loyihalashda binoning ichki suv yo‘llarini nazar
da 
tutish kerak. 
Qo‘sh tomlarni loyihalayotganda tomning materiallarining ko‘proq 
pastki qavatini asosiy va ustki qavatini issiqlikni qaytaradigan bo’lishiga 
ahamiyat berish kerak. Panellar bilan choklar orasini to’ldirishda asosiy 
qatlamning qalinligicha olinib, chokning yuqori qismi yumshoq isitgich 
materiallari bilan to’ldiriladi.
Chordoqli tomlarda ishlatilgan tom plitalarini deformatsiya 
haroratining o‘zgaruvchanligini saqlash kerak, bunda old tomon 
(tarzning ko‘ndalang choklar bilan tom panellarining)
orasini ulashda 
beton quyish tavsiya etilmaydi. 
Tom paneli faqat ko‘ndalang devorlarga tayanganda friz paneli 
bilan tom panelining tutashgan joyi konstruksiyasi va yuqori qavat 
devorlari (tomning deformatsiya haroratida) panjarali panel nishabiga 
xalaqit bermasligi kerak. 
Ushbu rasmda ikki nishabli tom stropilasi ko‘rsatilgan. Mauerlatlar 
bruslardan iborat. Stropil oyoqlari orasidagi masofa 0,8 m dan 1,7 m 
gacha qilib olinadi. Ichki tayanch sifatida zamin bruslari yotqizilib, ular 
ustidan ustki xarilami ko
‘tarib turavchi va bir
-biridan 3-6 m masofada 
turuvchi ustunlar o‘matiladi. Ustunlar va xari hamda zamin bruslari 
stropil osti tayanch ramalarini tashkil qiladi. Ko‘pchilik hollarda 
xarilarning kesim yuzini kamaytirish va bikrligini oshirish uchun ular 
ost
iga qiya tirgaklar qo‘yiladi.