Referat mavzu: Elektron biznesda narx shakllantirish Bajardi: 9-1mars -21 guruh talabasi Berdaliyev Ibrohim

---

1 
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
MARKETING FAKULTETI 
ELEKTRON BIZNES FANIDAN 
REFERAT 
Mavzu:Elektron biznesda narx shakllantirish 
Bajardi: 9-1MARS -21 
guruh talabasi 
Berdaliyev Ibrohim 
 

---

2 
REJA; 
1. Elektron biznesda narx siyosati 
2. Interneda tovar va xizmatlarning narxi qimmat va arzonligi sabablari 
3. Elektron biznesda narx belgilash strategiyalari
Internetda narx strategiyalarining shakllanishda narx hosil bo’lishning an’anaviy omillarni ham, 
internet auditoriyasi xususiyatlarini, internetning kommunikativ xarakterini ham hisobga olish 
lozim, ya’ni internetda narx hosil bo’lish an’anaviy marketingga qaraganda yanada egiluvchan 
bo’lishi kerak.
Masalan, firma virtual do’kon orqali an’anaviy tovarlarni taklif etsa, oddiy do’konlardagidan 
ko’ra pastroq narxlarning belgilanishi va bepul etkazib berilishining taklif etilishi tarmoq xaridorlari 
uchun rag’bat bo’ladi. Shu bilan birga, noyob tovar taklif etilgan bo’lsa-yu, uni faqat birta virtual 
do’konda xarid kilib olinadigan bo’lsa, maksimal narxlar belgilanishi asoslangan strategiya bo’ladi. 
Narx siyosatiga tegishli aytilganlarga shuni qo’shish kerakki, internetda firmalarda sotiluvchi 
mahsulot narxining bir qismini boshqa shaxsga o’tkazish imkoniyati mavjud. 
Ko’pincha bu reklama beruvchilarni jalb etish va ular reklamasini serverda berish hisobiga 
mumkin. Bu usuldan foydalanish o’z web-serverlarida reklamani joylashtirish bo’yicha xizmatlarni 
sotish orqali bu ma’lumotni yaratish va yoyish xarajatlarini to’liq yoki qisman qoplaydigan axborot 
mahsulotlarini tarqatuvchi kompaniyalarga xosdir. Narxlarni kamaytirishning boshqa usuli 
hamkorlikka malakali mijozlarni jalb etish hisobiga operastiyalari harakatlarini qisqartirishdir. 
Masalan, Goland banklari mijozlariga o’z hisobi bilan Internet orqali mustaqil operastiyalar 
o’tkazishni taklif etib, bunda omonatlar bo’yicha katta foizlar beradilar, chunki bunda bank 
operastiya faoliyatiga o’z xarajatlarni shunchalik pasaytiradiki, mijozga mustaqil operastiya ishni 
amalga oshirgani uchun «to’lash» imkoniga ega bo’ladi. 
Internet bozori narx bo’yicha mukammalroq sanaladi. Chunki narxlar to’g’risidagi malumotlar 
ko’zgudek barcha sotuvchi va xaridorlarga yoki vositachilarga bir xil malum.
Elektron biznesda ko’pchilik tovarlar ananaviy biznestovarlariga qaraganda anchagina arzon. 
Arzon bo’lishiga tasir qiluvchi omillar: 
1. Savdo agentlari (vositachilar)- yani ular xaridorlarga ko’plab turdagi tovar va ularni narxlari 
borasida juda ko’p malumotlarni etkazib turadi va sotuvchilar ham u yoki bu tovarga raqobat 
jihatidan narx belgilashga yondashadi. 
2. Teskari aukstionlarning mavjudligi, yani bunday aukstionlarda xaridor sotuvchining belgilangan 
narxiga o’zini narxini taklif etishi mumkin. 
3. Erkin hududlarning mavjudligi. 

---

3 
4. Venchur kapitali, yani ko’plab internet loyihalarni venchur kompaniyalari qiziqqan holda uzoq 
muddatli hamkorlikda amalga oshirilishi sanaladi. Ular ishning boshlashida zarar ham ko’rishi 
mumkin yoki katta yo’qotishlarga duch kelishi mumkin. 
5. Juda yuqori raqobatnarx arzon bo’lishiga xarajatlarning kamayganligiga sabab bo’ladi.