Referat mavzu: Bajardi

Ovqat hazm qilish sistemasini tekshirish.
Ovqat hazm qilish sistemasi og‘iz bo‘shlig‘i lablar va til, ovqat yo‘li, oshqozon, o‘n ikki barmoqli ichak, ingichka va yo‘g‘on ichak, jigar, o‘t pufagi, oshqozon osti bezi va boshqalarni o‘z ichiga oladi.
Sportchilarda ovqat hazm qilish sistemasi tekshirilishining metodikasi odatdagi klinik tekshirish bilan qiyoslaganda qandaydir o‘ziga xoslikka ega emas. Bu tekshirishning vazifasi ovqat hazm qilish sistemasi funksional holatini aniqlash hamda o‘z vaqtida davolash maqsadida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan kasalliklarni oldindan bilishdan iboratdir. Ko‘rikdan o‘tkazishda ovqat hazm qilish sistemasi zararlanishi uchun xarakterli shikoyatlar bor-yo‘qligi aniqlanadi (dispepsik shikoyatlar). Mashg‘ulotlar davomida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan o‘ng qovurg‘a osti, kurak osti hamda qorin doirasida og‘riq, og‘irlik yo‘qligiga e'tibor qaratiladi. Shuningdek, sportchi to‘g‘ri ovqatlanadimi, ovqatlanish rejimiga rioya qiladimi, singari savollar aniqlanadi. Pal'pasiya, ya'ni barmoqlar bilan ushlab ko‘rish yo‘li bilan oshqozon jigar, o‘t pufagi, ichaklar doirasida kasalliklar bor yo‘qligini aniqlanadi.
Agar sportchida ovqat hazm qilish sistemasidan shikoyatlar bo‘lmasa, hamda barmoq bilan tekshirishda hech qanday o‘zgarishlar ma'lum bo‘lmasa, u holda tekshirish shu bilan yakunlanadi.
Ajratish sistemasini tekshirish.
Ajratish sistemasi organlariga buyrak va siydik yo‘llari kiradi. Ular o‘z navbatida siydik ajratish, siydik pufagi hamda siydik yo‘lidan iboratdir. Buyraklar ikkita a'zodan iboratdir. Ular orqali organizmda hosil bo‘ladigan “shlak”lar qon orqali chiqib ketadi. Ularni tutib qolish og‘ir kasalliklarga olib keladi. Jismoniy mashqlar davomida moddalar almashinuvi sezilarli ortadi, organizmdan chiqishni talab qiladigan “shlak”lar miqdori ham ko‘payadi, buyrakka tushadigan yuklama kattaroq bo‘ladi.
Ajratish sistemasini tekshirish metodlari quyidagilardan iboratdir: anamnez, ko‘rikdan o‘tkazish, pal'pasiya, siydikni tekshirish.