Редактор: А. Тилегенов Редколлегия ағзалары

МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
27
dars mashg‘ulotlari uchun materiyallar yig‘ib kelishi tushuntriladi. Albatta bu vazifalarni 
bajarishda yaqindan yordam beradigan guruhga biriktrilgan amaliyot rahbar o‘qituvchi 
bilan birgalikda ishni olib borishadi. Kechki darslar davomida harbir talaba aniqlagich 
kitoblardan foydalangan holda mavzu mazmuniga ko‘ra ishni bajarishi va kunduzgi amaliyot 
mobaynida kuzatish ishlarini kundalik daftarga qarab o‘quv adabiyotlardan foydalangan 
solishtrib chiqishi, albomga hasharotlarning rasmlarini chizib borishi kerak. 
Biz yuqorida ko‘rib o‘tilgan va o‘quv dala amaliyotini o‘tkazilishi bo‘yicha Nizomiy 
nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti misolida keltrdik. O‘quv-dala amaliyotini 
o‘tkazishda unga beriladigan asosiy etibor o‘quv dala bazasini joylashgan o‘rni, hududi, 
iqlimi, talabalarni tabiyat bilan o‘zaro bog‘lanishlari qulayligi etiborga olinishi lozim. 
3. Mustaqil ishlar mavzulari, mazmuni va ularga ajratilgan soat. 
Mustaqil ishlar kichik zvenolar tomonidan mavzu bo‘yicha kuzatishlar olib boradi, 
adabiyotdagi ma’lumotlar bilan oldingan natijalar solishtiriladi va doklad tayoyrlanadi. 
Tavsiya etiladigan mustaqil kuzatuv mavzulari har biri (18 soatdan): 
1. Mevali bog‘ zararkunandalari hayoti. 
2. O‘rgimchak to‘rlarini tuzilishi va ularni funktsiyasini kuzatish.
3. Tarantulni hayoti ustida uni tabiiy yashash joyida kuzatuv olib borish.
4.Soyabongul doshlar oilasiga mansub o‘simliklarni changlatuvchilari ustida kuzatishlar 
olib borish.
5. Tog‘ rayxoni, kiyik o‘t, choy o‘ti va boshqa dorivor o‘simliklarni changlatuvchilari 
ustida kuzatishlar olib borish.
6. Qirg‘oq bo‘yi zonasi biotsenozi.
7. Chumolilarini yonida kuzatuv olib borish.
8. Asalarilarni asal yig‘ishi va hayoti.
9. Tangacha qanotlilar va ular hayotida o’simliklarni ahamiyati.
10. Ninachilar va ularni suv havzalari bilan bog‘liqligi.
11. Madaniy ekinlar zararkunandalari.
12. Baland tog‘ sharoitida yashovchi hasharotlar.
13. Mevali daraxtlar zararkunandalari hayoti.
14.O’rmon to‘shalma qavati va daraxt chirindilarida yashovchi umurtqasiz hayvonlar.
15. Umurtqasiz hayvonlarni sutka davomida aktivligini kuzatish.
16. Xonqizi qo‘ng‘izi ustida kuzatish olib borish.
17. Gulli o’simliklarda yashovchi qo‘ng‘iz va qandalalar.
18. Parazit parda qanotlilar asosiy turlari va ularni biotsenozdagi roli.
19. Kamuchraydigan va yo‘qolib borayotgan hasharotlar.
20. Ipak qurti hayotini o‘rganish. 
21. O‘rgimchaklar ovini kuzatish.
22. G‘alla ekinlari zararkunandalari hayoti. 
23. Beda zararkunandalari sutkalik sikli.
24. Molkanasihayot tarsi. 
25. Tuproq umurtqasiz hayvonlari. 
26. Poliz ekinlari zarakunandalari.
27. Mahsuldor hayvonlar parazitlarini yig‘ish va ularni o‘rganish.
Jizzax davlat pedgogika institute tabiiy fanlar fakulteti talabalarining o‘quv dala 
amaliyotini Jizzax viloyati Sharof Rashidov tumani Ravot maxilla fuqorolar yig‘ini 
oltixovuq qishlog‘I bazasida o‘quv-dala dars mashg‘ulotlari olib borishadi. O‘quv-dala 
amaliyotiga ajratilgan sotlari bo‘yicha to‘xtalib o‘tamiz. 
1-3ish kuni (18 soat).

---