|
МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
15
shakllantirish va kelajak avlod uchun barqaror atrof- muhit va insonlar salomatligini saqlash
kabi vazifalarni belgilab berdi. Zero, o‘g‘il-qizlarimizni qishloq xo‘jaligi va farmokognoziya
fanlari buyicha chuqur o‘qitish hududlarda tabiiy dori vositalarni yangidan-yangi turlarini
ishlab chiqarish korxonalarini barpo etish, yuqori qo‘shilgan qiymat zanjirini yaratadigan
farmasevtika, kimyo, oziq-ovqat sanoati tarmoqlarini jadal rivojlantirishga turtki beradi
hamda pirovardida xalqimiz turmush sharoiti va daromadlarini oshirishga puxta zamin
hozirlaydi.
Tadqiqot metodologiyasi. Dunyoning xalqaro ilmiy markazlarida professional maktab
va kasb hunar kollejlardagi o‘quvchilarining ijodkorlik, ijodiy - yaratuvchanlik, texnik
loyihalashga tayyorlash mexanizmlari, tadqiqotchilik faoliyati, umumiy bilimlar tizimini
shakllantirish texnologiyalari, tadqiqotchilik ko‘nikmalarini shakllanish xususiyatlari,
o‘quv-tadqiqotchilik faoliyatining o‘sish imkoniyatlariga oid bir qator ilmiy izlanishlar
olib borilmoqda. Mazkur ishlanmalar tadqiqot yunalishlari va vazifalarini tanlashda
innovatsion yondashuvlar, o‘quvchilarning nostandart fikrlash va maqbul qaror qabul
qilish, doimiy ravishda yangi g‘oya, texnologiyalarni izlash, topish va amaliyotga tatbiq
etish ko‘nikmalarini hosil qilish imkoniyatlarini kengaytirmoqda. Mamlakatimizda ta’lim
tizimini takomillashtirish, uning moddiy-texnik bazasini ta’minlash, umumiy o‘rta ta’lim
uchun davlat ta’lim standartlari va normativ hujjatlarni ishlab chiqish, o‘qitishning ilg‘or
yondashuvlarini joriy etish buyicha olib borilgan islohotlar natijasida ta’lim oluvchilarning
ijodiy fikrlash qobiliyatlarini, iqtidorini barvaqt aniqlash hamda ularda tadqiqotchilik
faoliyatiga yunaltirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratildi.
O‘quvchilarga o‘quv-tadqiqotchilik ko‘nikmalarini rivojlantirishda asosan shaxsga
yunaltirilgan zamonaviy pedagogik texnologiyalar (shaxsga yunaltirilgan, hamkorlik
faoliyatiga asoslangan, muammoli izlanish) hamda ta’lim faoliyati elementlarini kiritish
orqali o‘quv-tadqiqotchilik ko‘nikmalarini rivojlantirish zarur bo‘lib, uning metodik tizimini
to‘g‘ri ishlab chiqish va amalga oshirish dasturlaridan iborat. Ana shunday usullardan biri
bo‘lgan STEAM yondashuvining asosiy g‘oyasi kuyidagicha: amaliyot nazariy bilimlar
kabi muhimdir.Bunda o‘quvchi-talabalar ta’lim jarayonida nafaqat intelektual bilimini, balki
taktik-kinetik bilimlarni xam egallashi joiz sanaladi. Professional ta’lim muassasalarida
o‘quvchi-talabalarning nazariy bilimlarini amaliyot va laboratoriyada mustahkamlash,
“ustoz-shogird” an’analarini rivojlantirish va o‘quvchi-talabalarga kasbiy ta’lim berishga
ko‘maklashish hamda egallagan nazariy bilimlari, amaliy tadqiqotchilik ko‘nikmalari
bulg‘usi kadrlarning kelajakda yukori malakali mutaxassislar bo‘lib yetishishlariga yordam
beradi.
Biologik fanlar doirasida, dorivor o‘simliklarni yetishtirish agronomiya misolida
o‘quvchi-talabalarga o‘quv-tadqiqotchilik ko‘nikmalarini rivojlantirishga yo‘naltirilgan
o‘quv jarayonlari asosan: individual ishlash, tajriba qurilmasini yig‘ish, natijalarni
taqqoslash va tahlil qilish kabi holatlardan iborat bo‘lib, amaliy darslarni samarali o‘tish
uchun didaktik elementlar tizimlilik, izchillik, ko‘rgazmalik, tajribaviylik, funksionallik
kabilarni takomillashtirilishi zarur.
O‘quvchilarga o‘quv-tadqiqotchilik ko‘nikmalarini rivojlantirishning mazmuni,
uzluksiz ta’lim tizimiga mos ravishda olib borilishi lozim bo‘lib, tadqiqot muammosi,
tadqiqot g‘oyasi, tadqiqot metodi va tashkiliy tuzilmasi amaliy turdagi genetik tadqiqotlar
olib borish bilan belgilanadi. Dorivor o‘simliklarni yetishtirish agronomiyasi fanidan
tadqiqotlar o‘tkazish jarayonida ijodiy, tadqiqotchilik tavsifidagi topshiriqlarni tayyorlash
va ularni o‘quvchi-talabalarga taqdim etish borasida tadqiqot ishini tizimlashtirish hamda
fanlararo bog‘liqlikdagi dinamik xossalariga ustuvorlik berish kelgusida o‘quvchilarga kasb
tanlash faoliyatida xam katta amaliy yordam bera oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
