Reagentlar túrleri. Koagulyatsiya procesi

4. 2 Reagentlar túrleri. Koagulyatsiya procesi.
Reagentlar (koagulyantlar) suwdaǵı bólekshelerdi iri úzindilerge
baylanısıwǵa múmkinshilik berip, olardı chѝkindi tѝplanish bѝlimiga túsiredi.
Kѝpincha reagent retinde Al2 (SO4) 3*18 H2 O - altıngugurtli alyuminiy yamasa Fe
SO4*7 H2 O - temir kuporosi, FeCl3 (xlorli temir) isletiledi.
Suwǵa Al2 (SO4) 3*18 H2 O qѝshilganda dissotsiatsiya bólekleniw júz bѝlib
Al2 (SO4) 3-------2 Al+3 SO4. Sѝngra alyuminiy kationlari suwdaǵı bóleksheler
átirapındaǵı adsorbtsiya qatlam daǵı kationlar menen almasınıw reakciyasına
kiredi. Bul reakciya almasınıw qábileti tugagunga shekem dawam etedi keyin bolsa
qaldıq alyuminiy gidrolizi ónim bѝladi.
Reakciya nátiyjesinde alyuminiy gidrooksidi hám vodorod ionları ónim
bѝladi.
Al+3+3 H2 O+
-----Al (OH) 3+3 H
Alyuminiy gidrooksidi júdá mayda bólekshelerdi quraydı. (1 ml
suwda 5000 ge shekem), bul bóleksheler bir birine tѝqnashib irilesedi. (1 ml - 5-10
ge shekem ). Irilengen bólekler suwda chѝkadi.
4. 3 Reagent xojalıǵı.
Reagentlarni tayarlaw hám uleslew ushın reagent xѝjaligi xızmet etedi.
Reagent xѝjaligi bita eritpe tayarlaw, eki eritpeni jumsaw hám bir
uleslew bakidan ibarat bѝladi.
Reagent xѝjaligining esabi tiykarında ıdıslardıń kolemi hám ѝlchamlari
anıqlanadı.
Eritpe jumsaw ıdısınıń kolemi.
We. s=
q-HCl saatlıq suw sarpı
a-koagulyant ulessi a=30 -100 g/m3
T=HC islew waqıtı
b- koagulyant eritpesiniń quwatı b=1-5%
s-aktiv koagulyant muǵdarı
n-sutkada eritpe tayarlaw sanı n=1-3
Aralastırgichlar.
Aralastırg'ichlar reagentni suw menen tez hám tѝla aralastırıw ushın
xızmet etediler. Suwda reagent izbe-iz hám tegis tarkatilishi zárúr. Suwdı
reagent menen aralastırıw kúshli dúbeley háreketi yamasa mexanik aralastırıw
arqalı atqarıladı
3- sızılma. Dúbeley túrindegi vertikal aralastırg'ich:
1-tesikli yigma kuvurlvr
2- aralastırǵısh
3- reagent beriletuǵın kism
4-bushatish kuvurlari.
Dúbeley aralastırg'ichni jumıs procesi turbulent aǵımı shólkemlestiriwge
tiykarlanǵan. Bul process aǵıs kesimin hám tezlikti ѝzgarishini tashkil etiledi.
Truba noqat arqalı suw berilip, reagent patrubkadan jetkezilip beriledi.
Aralastırıw tsilindrik bóleginen konussimon bólegine ѝtishda
atqarıladı. Qıya diywal arasındaǵı múyesh 30 -450, joqarı tsilindrik bólegi
bálentligi tik diywal menen 1 den 1, 5 m ge shekem. Aralastırg'ichda suw háreket
tezligi konussimon bóleginde 1, 2 den 1-1, 5 m/sek ge shekem. Tsilindr bóleginde 30 dan 40
mm/sek ge shekem. Kamera ishinde suw 1, 5-2 min waqıt aralıǵinda háreket etedi. Suwdı
shıǵarıw trubası aqırında suw háreketi tezligi 0, 6 m/sek dep qabıl etiledi.
4 -sızılma. Tesikli aralastırǵısh
1 - Kanulyator beriw;
2 - Suwdı kirgiziw;
3 - Tusiqlar;
3 - Artıqsha suwdı shıǵarıw ;
5 -sızılma. Tѝsiqli aralastırǵısh.
1 - Koagulyant beriw;
2- Suwdı derekten beriw;
3 - Tѝsiqlar;
4 - Artıqsha suwdı shıǵarıw ;
5 - Artıqsha suwdı jıynaw kamerası
4. 5 Reakciya kameraları.
Tındırg'ichlarda suwdı quramında bѝlgan ılaylı muǵdarın kemeytiw
ѝtkazilganda reakciya kamerası (úzindiler payda bѝlish bѝlimlari) bѝlishi
kerek. Reakciya kamerası úzindiler payda bѝlishini támiyinlew ushın xızmet
etedi. Process aste ѝtishi ushın reakciya kamerasında suw keminde 20 min.
bѝlishi kerek. Aralas procesi úzindiler payda bѝlishini quraydı. Suw
háreketi tezligi úzindiler payda bulishiga jetkilikli bѝlib, úzindilerdi chѝkish
tezliginen úlkenlew bѝlishi zárúr.
Reakciya kameralardı tómendegi túrleri ámelde qѝllaniladi:
1. tѝsiqli
2. dúbeley
3. aylanba
4. lopastli
Dúbeley reakciya kamerasında process aǵımdı háreket tezligin ѝzgarishiga
tıykarlanıp dúbeley aralastırg'ichdagi processga ѝxshaydi.
Suw háreketi tezliginiń konussimon bóleginde 0, 7 m/sek den joqarı bóleginde 4-
5 mm/sek ge shekem ѝzgaradi. Kamerada suw 6 -10 min bѝlib tesikli trubalar sisteması
járdeminde alıp shiǵarıladı.
Gidravlik suw aylanıw túrler reakciya kamerası vertikal tındırg'ich menen
birgelashgan halda ѝrnatilgan bѝlib, vertikal tındırg'ichning ishinde jaylasqan
truba bѝladi. Kameranı joqarı bólegine suw 2 soplo járdeminde beriledi. Soplo
arqalı suw aǵımı tsilindrik bólegine (kamera diywallarına ) surkalish yѝnalish
bѝyicha uzatıladı. Soplodan suwdı shıǵıw tezligi 2-3 m/sek kameranı tsilindrik
bóleginde aylanba suw háreketi tashkil bѝladi. Kameradan shıǵıwda suw háreketi
tezligi, 4-5 mm/sek (suw aǵımı kѝtarilish tezligi). Suw háreketi tezligin
kemeytiw ushın kameranı tómengiqismida 0, 5*0, 5 m keteksheli, bálentligi 0, 8 m
bѝlgan tordı názerge alıw kerek.