Rasulov, sh. S. Fayzibayev, S. X. Xusai

---

KISTON RESPUBLIKASI OLIYVAO'RTA
MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
ZBEKISTON TEMIR YO'LLARI” DATK
RASULOV, SH.S. FAYZIBAYEV, S.X. XUSAI
i TEMIR YO'LDAN TEXNIK 
FOYDALANISH QOIDALARI

---

UDK 656.2 (083.96)
M.X.Rasulov, SH.S.Fayzibayev, S.X.Xusanov. 
Temir y o ’ldan texnik 
foydalanish qoidalari. O 'quv qo'llanm a ToshTYMI, Т.: 2013, 150 bet.
O 'quv qo'llanm ada temir y o 'l transportining asosiy inshoot va 
qurilmalari hamda poyezdlar harakatini tashkil qilish asoslari bo’yicha 
m a’lumotlar berilgan. Shuningdek, tem ir yo'ldan texnik foydalanish 
Qoidalarining asosiy inshoot va qurilmalarga bo'lgan talablarini yoritishga, 
poyezdlar harakati xavfsizligini ta'minlash masalalariga alohida e'tibor 
qaratilgan.
O 'quv qo'llanm a poyezdlar harakati xavfsizligini ta'minlash bilan 
bog'liq bo'lgan barcha ta’lim yo'nalishlari talabalari va professor- 
o'qituvchilar uchun m o'ljallangan.
Taqrizchilar:
Xudayberganov S.Q. - t.f.n., G 'oyibnazarov A.K.
O 'zbekiston Respublikasi Oliy va o 'rta maxsus ta’lim vazirligining 
2011 yil 17 sentyabrdagi 392-sonli buym g'iga asosan o'q u v qo'llanm a 
sifatida tavsiya etilgan.
© Toshkent temir y o 'l muhandislari instituti, 2013

---

Kirish
M ustaqillik yillarida O ’zbekiston Respublikasida yagona transport 
tizimini barpo qilish, temir yo’l sohasini rivojlantirish b o ’yicha keng 
ko’lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Shu jum ladan, xalq xo’jaligining 
barcha sohalarida ish samaradorligini oshirish hamda Respublika 
miqyosida transport xizmatini yaxshilash maqsadida Navoiy - Uchquduq -
Nukus, Toshguzar - Boysun - Q um qo’rg ’on temir y o ’l liniyalari qurilib 
foydalanishga 
topshirildi; 
mamlakatimizda 
turizmni 
rivojlantirish, 
yo’lovchilarga qulay va shinam sharoitlar yaratish, sohaga chet el 
investitsiyalarini jalb etish uchun qulayliklar yaratish maqsadida 
“Registon” (Toshkent-Samarqand), “Sharq” (Toshkent-Buxoro), “Nasaf” 
(Toshkent-Qarshi) tezyurar poyezdlari qatnovi; M arkaziy Osiyoda birinchi 
bo’lib Toshkentdan Samarqandgacha o ’ta tezyurar “Talgo” (Ispaniya) 
poyezdlari qatnovi y o ’lga qo’yildi.
Shu bilan birga, tem ir y o ’l transportining asosiy vazifalaridan biri 
bo’lmish transport vositalari harakati ham da tem ir y o ’l transporti ta’siri 
doirasidagi insonlaming xavfsizligini ta ’minlash masalalariga e’tibomi 
kuchaytirish 
talab 
etiladi. 
Zero, 
tem ir 
y o ’l 
transporti 
barcha 
bo’linmalarining aniq, ishonchli faoliyat k o ’rsatishi tashish jarayonlari har 
bir qatnashchisining qattiq intizomi va m as’uliyatisiz, poyezdlar harakati 
xavfsizligini to ’liq ta ’m inlashsiz hal etib b o ’lmaydigan vazifadir. Shu 
sababli harakat xavfsizligini to ’liq ta’minlash, egallab turgan lavozimidan 
qat’iy nazar, har bir tem iryo’lchining muhim vazifasi ekanligi O ’zbekiston 
Respublikasi temir y o ’llaridan texnik foydalanish Qoidalarida [ 3 ] da 
belgilab q o ’yilgan.
Tahlillar harakat xavfsizligini ta ’minlash shartlarini buzilishlari ushbu 
Qoidalarga rioya qilmaslik, ba’zi tem iryo’lchilam ing intizomsizligi, o ’z 
xizmat vazifalarini bajarishga loqaydligi natijasida yuzaga kelishidan 
dalolat beradi. Shunga muvofiq, ushbu o ’quv qo’llanmada talabalar 
Qoidalami o ’rganishda e ’tibor qaratadigan masalalarga urg ’u berilgan. 
O ’ylaymizki, ushbu o ’quv q o ’llanma talabalam ing tem ir yo’llardan texnik 
foydalanish Qoidalarini chuqur o ’rganishida samarali vosita b o ’ladi va 
kelgusida ular tomonidan poyezdlar harakati xavfsizligini ta ’m inlashda 
muhim omil bo’lib xizmat qiladi.
3

---