|
12. Лаборатория машғулоти (8 соат)
Гуаш ёки турли биссирлар ёрдамида декоратив композиция тузиш
1.Планшетга тўғри жойлаштириш.
2.Геометрик нисбатларни аниқлаш.
3.Умумий холга келтириш.
4. Тугаллаш.
Хажми 50х40
Услубий кўрсатма
Мураккаб тузилишига эга бўлган декоратив композицияни планшет юзасига жойлаштиришда шакллардаги мураккаб муносабатни ҳисобга олиш керак. Шакллардаги мураккаблик жойлаштириш жараёнини бир мунча узоқроқ давом этишига ва шакллардаги нисбатлар ва ўлчовлар ўртасида фарқларни аниқлаш керак. Планшет юзасига тенглик асосида, яъни шакллар мувозанатини хособга, олган холда жойлаштириш кейинги босқичга тўғри асосида йўналтирилган вазифани тўғри бажаришга ёрдам беради. Юзадаги шакллар тўғри жойлатирилгандан сўнггина ўзаро нисбатини аниқлашга ўтиш мумкин.
Н исбатларини аниқлашда буюмлар ҳажми ва шаклий хусусиятлари, улар орасидаги нисбатни аниқлаб оламиз. исбатлар тўғри амалга оширилгандан сўнгра шаклини конструктив қуришга ўтиш мумкин. Коснструктив қуришда
б ўғимлар ва уларни ташкил этувчи асослари тўғри конструктив қуриш керак бўлади. Бунинг учун буғимлар тўғри аниқлаб олиб қуриш вазифаси қўйилади. Конструктив қуришда асосий ўринда буюмлар асосини аниқлаб олиш учун ишлатиладиган марказий чизиқ ўнг ва чап қисмлар тенглиги аҳамиятидир. Қуриш жараёни жуда мухим хособланади, чунки тўғри қурилмаган буюм шакли ёруғ ва соя мунособатларини аниқлаш жараёнида ўз мувозанатини йўқотади. Ёруғ ва соя мунособатларини аниқлаб олиш керак.
Ранг бериш жараёнида композиция тусларини аниқлаб олиш муҳим аҳамиятга эга. Ранглардаги жозибадорлик сифатлари ҳам ана шу тус мунособатларини тўғри бажарилишига боғлиқдир.
Предмет юзазига тушувчи ёруғ ва соялар қарама - қарши яъни, иссиқ ва совуқ рангларнинг ўзаро мунособатлари асосида намоён бўлади
Иссиқ ва совуқ ранг мунособатлари буюмлар ўзаро рефлексларнинг таъсири сифатида намоён бўлади. Иш жараёнида муҳими шундаки, хар бир ранг эмас балки бошқа ранглар билан боғлиқлиги билан ҳам мухимдир .Жойлашув қурулмаси ва деталнинг харакатда бўлган асосий кўринишлари устида ишлаган холда, маьлум босқичда балки хаммани қораламаларининг тус ва ранг муносабатларини топиш зарур бўлади.
Бундай холда олдин композитциянинг чизма тасвири ранглар муносабстини ва графикаси устида ишлаш мумкун.
Иш жараёниниг босқичларидан бири бу намунадан тасвирий ашёлар чизишдур.
Мавзу тайёрлангандан сўнг дархол натура материаллари композитсияси ечими устида иш олиб борилади.
Хомаки қораламанинг композициясига киритишда бирор натижага келиш учун ёки бирор қисим тасвири чиқмаётган бўлса бу кўринишни натурадан яна бир бор кўриб чиқиш лозим бўлади. Такрорлаб ўтилган босқичлар композиция яратишда айниқса ўқув вазифаси машғулотларида мухим ахамиятга ега бўлади.
Композиция ғоя учун хизмат қилувчи ва иштирок этувчи нарса ва буюмларнинг катта кичиклиги ёки планшетга белгилаб олинади.
Композиция жойлашган форматлар бир хил бўлиши мухим эмас. Чунки композитциянинг хар бири ўзининг аниқ ечимига эга бўлиши мухимдур.
Турли ечимлар симетрик ва ассиметрик асослар, жисимлар мувозанатини, мустахкам ўрин олган харакатсиз билдириб бўлмайди. Жисимларни симэтрик ва оссиметрик диоганал жойлашишидан композиция бир қисми харакати тасвирлаш ва мувозанатни кўрсатади.
Кўплаб композиция кўриш вариантлари мавжуд.Натюрморт композициясида кўриш ундаги жисимлар шакиллар тўпламини умумий яхлит кўриш компазиция аниқ қилиб олиш керак. Композиция яратилиши шу жараён билан хар бир қисим композитция ифодалаш йўналишларидан биридур.
Композиция симетрик ва ассиметрик қонунларни қўллашда, композициянинг муозанати ўзининг симетрик ўқига нисбатан узоқ жойлашганлиги билан характерланади.
Композицияни динамик нуқталар билан белгилаб олинган чегарасидан чиқиб кетмаслиги керак. Тўлиқ симетрик композитциялар асосан нақишларда кўплаб қўлланилади. Ассиметрик композициянинг мураккаб кўриниши хисобланади.
Симетрик композитциянинг барча қисимлари ўзаро жиплаштирилган, ассиметрик композицияда эса текислаштирилган ва текислаштирилмаган холларда бўлиши мумкун. Улар қисим катталиги туслар ва ранглар ёрдамида тенглаштирилади..
Do'stlaringiz bilan baham: |
