Рақс бадиий жамоаси билан ишлашда ўргатиш услубининг умумий масалалари

Аввал ўтилган ҳаракатларни такрорлаш ва умумлаштириш машғулоти. Бу машғулот тури олинган билимлар ва кўникмаларни ўзгартириш жараёнининг элементи сифатида хизмат қилади.
Аввал ўтилган ҳаракатни навбатдагиси билан боғлаш учун такрорлаш қўлланилади, лекин бундай такрорлашдаги ҳаракатлар мажмуи кичик хажмда бўлиши керак. Масалан, янги рақсни ўргатиш жараёнини оладиган бўлсак, уни қисмларга ажратиб ўргатиш мақсадга мувофиқ бўлади. Ўша қисмлар тўлиқ ўзлаштирилгандан сўнг, уларни яхлит тарзда, тўхтамасдан ижро этиш вазифаси туради. Бунга эришишда ижрочи такрорлаш ва умумлаштириш ишларини бажаради. Рақсни яхлит тарзда ижро этишда мусиқавий фикрларнинг бошланиши ва тугашини, йўналиши ва авжини белгилаб олиш муҳим аҳамиятга эга. Бундан ташқари, рақс ижрочисида рақснинг шакли, мазмуни тўғрисида аниқ тасаввур бўлиши керак. Бу турдаги машғулотда раққоса ижро этиш билан бирга, таҳлил эта олишига ҳам ўргатиб борилади. Бунинг учун айрим саволларга жавоб топиш, сўз орқали рақсниниг умумий кайфияти, йўналишини баён эта олиш вазифалари қўйилади.
Балетмейстер танлаб олган ушбу машғулот шаклига қараб, такрорлаш ва умумлаштириш машғулоти тузилиши қуйидаги элементларни ўз ичига олади:
а) Рақснинг умумий тузилиши тўғрисида суҳбат ва
таҳлил;
б) Ижрочининг рақсни ижро этиши учун мураккаб
қисмларни алоҳида кўриб чиқиши ва машқ қилиши;
в) Рақсни тўлиқлигича, яхлит ижро этиш;
г) Хулоса чиқариш ва уйга вазифа бериш.
Билимлар ва кўникмаларни назорат қилиш ҳамда ҳисобга олиш. Машғулотнинг бу тури балетмейстер томондан ҳар бир машғулот пайтида амалга оширилади. Бундай назорат раққосаларнинг ўзлаштириши даражасини, қўлланилаётган услубларнинг самарасинн белгилаш зарур. Мунтазам равишда олиб бориладиган назорат раққосаларда бу фаолияти учун жавобгарлик ҳиссини кучайтиради. Машғулотнинг бир тури бошқа машғулот турлари давомида амалга оширилиши билан бир қаторда, уни алоҳида машғулот тарзида ўтказиб туриш ҳам мақсадга мувофиқдир. Билимларни назорат қилиш ва ҳисобга олиш ишининг тугалланган кўриниши —текшириш бўлиб, у имтиҳон, синов ёки ҳисобот шаклида бўлиши мумкин. Бунда раққоса таълимнинг шу босқич учун белгиланган дастурини ижро этади ҳамда берилган саволлар асосида назарий билимларни оғзаки равишда баён этади. Текшириш вақтида ижрочи йўл қўйган хато ва камчиликларнинг сабабини тўғри аниқлаб, уларни бартараф этиш чораларини белгилаш балетмейстернинг асосий вазифасидир.