Raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi

RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL – XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


FARG‘ONA FILIALI
Komyuter injiniringi yo‘nalishi

711-21– guruh talabasi

Mavlonova Shahnoza ning

“ELEKTRONIKA SXEMALAR 2”

fanidan tayyorlagan
Mustaqil ishi
Topshirdi Mavlonova Shahnoza
Qabul qildi: Rayimjonova Odinaxon
Mavzu: KMDYA markalanishi va xarakteristikalari


Reja:
1.KMDYA haqida.
2. .Kanali qurilgan MDYa – transistor
3. KMDYA xarakteristikalari
4.Xulosa
5.Foydalanilgan adabiyotlar


KIRISH
KMDYA, qisqa nomi bilan "Kristal Mohiyatli Diaqonal Yunilaynma Analizi" (Ingilizcha: X-ray diffraction analysis of single crystal with diagonal structure) olgan. Bu sinov usuli, materiallar kimyoviy tahlil qilishda va ularning kristalliqligini o'rganishda qo'llanadigan bir sinov usulidir.
KMDYA sinovi, materialning kristal tuzilishi va uning xarakteristikalarini aniqlashda ahamiyatli o'zgaruvchilarni o'rganish imkonini beradi. Masalan, materialning atom tuzilishi, atomlar o'rtasidagi urug'lar va ularning ko'rsatkichlari, kristal tuzilishi, qog'oz materiallar uchun matritsa tuzilishi va boshqalar.
ASOSIY QISIM
KMDYA sinovi odatda kristallar o'rganishda qo'llanadi, chunki ularning yorqinliklari va oqimining oraliqlari yuqori darajada. KMDYA sinovi esa, kristallarning ko'rsatkichlarini va ularning urug'larini o'rganish uchun ko'p miqdorda vaqt, sabr va bevosita emaslik talab qiladi.
KMDYA sinovida materialning tahlili ko'p bosqichlardan o'tib ketadi. Bundan tashqari, ushbu sinov, kimyoviy reaksiyalar davomida va o'zaro aloqalar o'rnatilgan materiallar tahlilida keng qo'llaniladi.
KMDYA sinovi, o'zining afzalliklari va cheklovlari bilan, kimyoviy so'rovnoma yechishda ahamiyatli yordamchi hisoblanadi. Sinov, laboratoriyalarda yuqori darajada keng ko'p miqdorda qo'llanadi va katta mablag'lar talab qiladi. n – kanali induksiyalangan MDYA- tranzistor tuzilmasi 6.7a- rasmda, shartli belgilanishi esa 6.7b- rasmda ko'rsatilgan. p- turli kremniydan iborat asos sust legirlangan boʻlib, akseptorlar konsentratsiyasi taxminan 10-15 sm ni tashkil etadi.
Asos sirtida diffuziya yoki ion legirlash usullari bilan qalinligi 1 mkm ga yaqin n- o'tkazuvchanlikka ega boʻlgan cho'ntaksimon istok va stok sohalar hosil qilingan. Istok va stok orasidagi uzunligi L = 0,1 ÷ 10 mkmni tashkil etuv- chi sohа kanal uzunligini tashkil etadi. Yarimo'tkazgich sirtida qalinligi 0,05-0,1 mkmni tashkil etuvchi dielektrik ( SiO2) qatlam hosil qilingan. Dielektrik sirtiga zatvor deb ataluvchi metall elektrod o'rnatilgan. Istok va stok sohalari bilan asos orasida ikkita n- p o'tishlar hosil boʻladi.
MDYA tuzilmaga istok va stokni qoʻshish invers qatlam (n- kanal) hosil qilish jarayoniga keskin ta'sir etadi. Oʻtishlarning kambag'allashgan sohalari rasmda shtrixlab ko'rsatilgan.
Zatvor metalli bilan yarimoʻtkazgich orasidagi solishtirma sigʻim S qanchalik katta boʻlsa, zatvordagi Uz kuchlanish yarimoʻtkazgich- ning sirti yaqinida shunchalik ko'p solishtirma zaryad induksiyalaydi. Natijada, zatvor bilan kanalning solishtirma sig'imi kanal oʻtkazuv- chanligining modulatsiyalanish darajasini belgilaydi, ya'ni zatvorning boshqarish xususiyatini aniqlaydi. Shuning uchun kanal bilan zatvor hosil qilgan solishtirma sig'im MDYA- tranzistorning muhim paramet- rlaridan birini tashkil etadi. U quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
, (6.12)
bu yerda, d- dielektrik qalinligi ( 6.6a- rasm), ε dielektrik singdiruvchanlik

KMDYA (kompyuterli modellashtirish yordamida aniqlash) ma'lumotlar tahlili va moslashtirishning matematikaviy usullari orqali modellarni yaratish va aniqlashni tashkil etuvchi kompyuterli usuldir. Bu tahlil va moslashtirish bo'yicha yirik va qat'i natiijalar olishga imkon beradi va eng ko'p qo'llaniladigan tizimlardan biridir. Quyidagi 20 ta ma'lumot KMDYA haqida ko'proq tushunish uchun yordam beradi:

1 KMDYA, ma'lumotni tahlil qilishda va aniqlashda qo'llaniladigan matematikaviy modelni yaratishda yordam beradi.
2 KMDYA, aniqlashdagi noto'g'riliklarni aniqlash uchun ishlatiladigan holda qo'llanadi.
3 KMDYA, tahlil uchun kerakli ma'lumotlar to'plamini olishni va saqlashni osonlashtiradi.
4 KMDYA, matematikaviy algoritmlar va modellar yaratish uchun ma'lumotlar tahlil qilishda katta miqdorda vaqt va resurslarni tejashni kamaytiradi.
5 KMDYA, bir nechta modellarni yaratish va ulardan eng yaxshi natijalarni tanlash uchun yordam beradi.
6 KMDYA, aniqlashni tashkil etishda mutaxassislar va ekspertlar tomonidan qo'llaniladi.
7 KMDYA, bir nechta sohada qo'llaniladi, masalan, tibbiyot, maishiy texnika, ijtimoiy olaylar va boshqa sohalar.
8 KMDYA, ko'pgina modellar tizimlarida aniqlashni tashkil etishda ishlatiladi, masalan, neyron tizimlari va o'rganuvchi tizimlar.
9 KMDYA, matematikaviy modellar yaratishda avtomatik bo'lish uchun ma'lumotlar tahlil tizimlari bilan integratsiya qilishni osonlashtiradi.
10 KMDYA, aniqlash va tahlil uchun ma'lumotlar tahlilining asosiy qismi bo'lib, bir nechta ko'plab o'zaro bog'liq funksiyalarni tahlil qilish uchun ishlatiladi.
11 KMDYA, ma'lumotlarni qabul qilish, ma'lumotlar olish, ma'lumotlar tahlili va moslashitirish funksiyalarini o'z ichiga oladi.

Xulosa.
Men bu mustaqil ish tayyorlash jarayonida KMDYA haqida ko`plab malumotlarga ega bo`ldim . KMDYA, qisqa nomi bilan "Kristal Mohiyatli Diaqonal Yunilaynma Analizi" ekani bilib oldim . Bu sinov usuli, materiallar kimyoviy tahlil qilishda va ularning kristalliqligini o'rganishda qo'llanadigan bir sinov usulidir.

KMDYA (kompyuterli modellashtirish yordamida aniqlash) ma'lumotlar tahlili va moslashtirishning matematikaviy usullari orqali modellarni yaratish va aniqlashni tashkil etuvchi kompyuterli usuli ekani bilib oldim . Endilikda bu bilimlarimni amalda ham qo`llab ko`rmoqchiman.