Raqamli texnikaga kirish va avtomatika asoslari

Avtomatikaning raqamli qurilmalari
16
2.1.	Mantiqiy elementlar va ularning elektr analoglari	16
2.2.	Murakkab mantiqiy qurilmalar	23
2.3.	Gravitatsion gidroavtomatika. “Gamma” tizimi 30	30
2.4	Diodlar. Diodlarning parametrlari va asosiy xarakteristikasi	32
3	Kuchaytirgichlar	39
4.	Tranzistorlar. Tranzistorlarning parametrlari va ularning xarakteristikasi	45
5	Tiristorlar	53
6	Rezistorlar. Rezistorning parametrlari va asosiy xarakteristikasi	57
7	”Elektroniks Work Bench “(EWB) dasturi haqidama`lumot	74
8	Аvtоmаtlаshtirish tizimlаridа qo`llаnuvchi kоntrоllеrlаr	84
8.1.	Umumiy ma`lumotlar	84
8.2.	PLK turlаri	85
8.3.	Shаxsiy kоmp`tеr nеgizidаgi kоntrоllеr (RS)	88
8.4.	Ma’lumotlarni yig‘ish qurilmasi	90
8.5.	HART-modem	91
8.6.	HART multipleksor ( Metran 670 )	94
9	Avtomatika elеmеntlari	96
9.1.	Avtomatika elementlari va ularning asosiy ko`rsatkichlari	96
10.	Avtomatikaning boshqarish sxemalari	98
11.	Avtomatik boshqarish tizimining funktsional tarkibi	101
11.1.	Avtomatik boshqarish tizimlarini turkumlarga ajratish	102
11.2.	Avtomatik boshkarish, avtomatik rostlash, avtomatik nazorat (ABT,ART, AKT) tizimlari xakida tushuncha. Avtomatlashtirilgan tizimlarning kurinishlari	105
11.3.	Avtomatik rostlash tizimlarida teskari aloqalar	111
11.4	.Avtomatik boshqarish tizimlarini rostlovchi ta’sirlar turi bo`yicha turkumlanishi	115
	Izоhli lug`аt	118
	Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati	127

Kirish
Texnologik jarayonlarni nazorati va boshqaruvi xozirgi kunda avtomatikaning zamonaviy texnik vositalariga asoslangan bo‘lib, ularning tarkibida asosiy o‘rinni intellektual datchiklar, mikrokontrollerlar va dasturiy ta’minotga ega bo‘lgan kompyuter texnologiyalari, internet texnologiyalari egallaydi. Ushbu masalalar barcha texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarinining, shu jumladan gidromeliorativ tizimlarning asosiy funksional qismi hisoblanadi.
5311000 – «Tehnologik jarayonlar va ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va boshqarish» yo‘nalishi o‘quv rejasiga «Raqamli tehnikaga kirish» fani kiritilgan. Ushbu fanda elektron apparatlar, elektron elementlarning fizik hususiyatlari, avtomatika elementlari va vositalari, mikroprotsessor tehnikasi vositalarining tuzilishini, ularni suv ho‘jaligi sohasida qo‘llashni o‘rgatadi. Bu esa keyingi mutahassislik fanlarining asosini tashkil etadi.
Informatsion kommunikatsion tehnologiyalarning rivojlanishi raqamli tehnikaning rivojlanishiga asoslangan bo‘lib, avtomatik nazorat va boshqarish tizimlarining o‘zgarishi raqamli tehnikani ishlatish hisobiga amalga oshirilmoqda.
Raqamli ko‘rinishdagi signallarga tebranish va boshqalar ta’sir qilmaganligi sababli ahborotlarni uzoq masofalarga uzatish imkoniyatini beradi.
Bu analog kurilmalarga nisbatan raqamli qurilmalarning afzalligini ko‘rsatadi.