Raqamli texnikaga kirish va avtomatika asoslari

rasm. To`rtta diod va ko‘prik diodi.



Diodlarning turlari. Diodlar elektrovakuumli (kenatronlar), gaz bilan to‘ldirilgan (gazatronlar, ignitronlar, stablitronlar) va boshqalarga bo‘linadi. Ayni vaqtda ko‘p hollarda yarim o‘tkazgichli diodlar qo‘llaniladi.

2.9-rasm.Diodlarning turlari

Lampali diodlar – ikki ishchi elektrodli radiolampa ko‘rinishida bo‘lib, elektrodlardan biri qizdiriladi (u orqali o‘tuvchi maxsus zanjirdagi tok yoki alohida cho‘g‘lama tola bilan). Buning natijasida qizdirilgan elektrod (katod) yuzasini elektronlarning ma’lum qismi tark etib, elektr toki ta’sirida ikkinchi elektrodga – anodga qarab harakat qiladi. Agar, maydon teskari tomonga yo‘naltirilgan bo‘lsa, elektr maydoni elektronlarga qarshilik ko‘rsatadi va tok (deyarli) o‘tmaydi.

2.10.-rasm. Vakuumli diodning tuzilish sxemasi: shishali lampa markazida qizdiriladigan katod, aylana bo‘yicha esa anod. O‘ng tomonida esa lampali diodning sxemada belgilanishi

Yarimo‘tkazgichli diodlar. Maxsus diodlarning turlari:

• 
  Stabilitronlar (Zenera diodi). Kuchlanishni barqarorlashtirish uchun teshilishni qaytarish bilan teskari tarmoq diod xarakteristikasi.
  
• 
  Tunnel diodlari (Leo Esak diodlari). Kvant mexanik ta’sirida mavjud diodlar ishlatiladi. Qo‘llanilish joyiga qarab «manfiy qarshilik»ni volt – amper xarakteristikasi. Generator, kuchaytirgich (usilitel) va boshqalar qo‘llaniladi.
  
•