Rangli va qora

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mis boyitmasini eritish uchun shixtaning kengaytirilgan sxemada hisoblash 
 
Olmaliq kon metallurgiya kombinati sharoitida kislorodli mash’alli eritish 
pechlarida mis boyitmasini eritishda desulfurizasiya darajasi 40-75 % tashkil 
qiladi. Bundan tashqari oltingugurtning shteyndagi miqdori 20 % dan 30 % gacha 
o’zgarishi mumkin. Misning 97-99 %, ruxning 50-60 % shteyn tarkibiga o’tadi. 
SHteyndagi kislorodning miqdori esa 3-4 % atrofida bo’ladi. 
Temir, mis, oltingugurtning umumiy miqdori - 90 % ni tashkil qiladi. 
Ushbu ma’lumotlarga asoslangan holda shteyn tarkibini hisoblaymiz. Hisob-
kitoblar 100 kg miqdordagi quyidagi tarkibli boyitma uchun olib boriladi: 
mis - 18 %; 
temir - 30 %; 
oltingugurt - 35 %; 
rux - 3 %; 
kremnezem - 4 %; 
kalsiy - 1 %; 
qolganlari – 9 %. 

---

110 
Jarayonda desulfurizasiya darajasi 40 % ni tashkil qiladi. 
Bunda shteyn tarkibida qolgan oltingugurt miqdori quyidagicha topiladi: 
100
)
40
100
(
35


= 21 kg. 
Tarkibida 25 % oltingugurt bo’lgan shteyn massasi quyidagi nisbatdan 
topiladi: 
21 - 25 % 
x - 100 % 
X = 
25
100
21

= 84 kg. 
SHteynga quyidagi miqdorda
mis: 18 

0,38=17,64 kg, 
rux: 3 

0,55 = 1,65 kg 
o’tadi. 
SHteyndagi uch komponentni - mis, oltingugurt va temirning umumiy 
miqdori shteyn massasining 90 % ini tashkil qilishini hisobga olib, (84 


0,9 = 
75,6 kg) shteyndagi temir miqdorini topamiz: 
76,6 - 21 - 27,64 = 36, 96 kg 
SHteyndagi kislorod miqdorini 3 % deb belgilab, kislorodning shteyndagi 
massasini aniqlaymiz:
84.0,03 = 2,52 kg. 
SHteynni hisoblash natijalari 4.6- jadvalga yoziladi.