Rangli va qora

1 
2 
3 
1
3 
12 
11 
14 
15 
10 
8 
7 
4 
5 
6 
16 
Nаvbаtdаgi 
quduqlаrgа 

---

222 
10.5-rasm. Bakteriyalar yordamida er ostida tanlab eritish moslamasini sxemasi: 1-
bakteriyalarni regenerasiyalash hovuzchasi; 2-nasos uskunasi; 3-ruda qatlamiga 
erituvchi yuboriladigan quvur; 4-zadvijka; 5-kollektor; 6-egiluvchan shlangalar; 7-
erituvchi yuborish uchun quduqlar; 8-ruda qatlami; 9-shaxta gorizontlari; 10-
boyigan eritmalarni sementasiyaga haydash nasosi; 11-kuzatish va tahlil qilish 
punkti; 12-eritmalarni tindirgich; 13-sementasiyalash vannasi yoki novi; 14-misni 
quritish va saqlash joyi; 15-tashish telejkasi; 16-kompressor stansiyasi. 
korxonalar amaliyotida chiqindi va bo’sh jinsli rudalardan qayta ishlashda ham 
qo’llash maqsadga muvofiqligi isbotlangan. 
Bakteriyalar yordamida titan, alyuminiy, rux, nikel, kobalt, oltin, uran, reniy, 
germaniy minerallarini rudalardan erituvchi birikmalar holiga o’tkazish mumkin. 
Metall sulfidlarini oksidlashga yordam beruvchi bakteriyalar kon oldi 
ko’lmak suvlaridan, kon jinslaridan topiladi va maxsus shart-sharoitlar yaratilib 
ko’paytirilib, eritish sharoitiga moslashtirilgan bakteriyalar olinadi. 
Mikroorganizmlarni ko’paytirish uchun maxsus moslamalar – inkubatorlar 
barpo qilinadi. Bu erda ularni ko’paytirish uchun kerakli sharoitlar xarorat, nordon 
muhit, bioqo’shimchalar, havo mavjud. SHu bilan birga past haroratga, yuqri 
konsentrasiyali tuzli eritmalarga va boshqa sharoitlarga chidamli mikroorganizm 
va shtammlar olish ustida ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. 
Bakteriyalarni yashashi uchun yaxshi sharoit yaratilsa ular juda tez 
ko’payadi. Bakteriyalarning ko’payishi ularning teng ikkiga ko’payishi hisobiga 
bo’ladi. Bunday bo’linish har 20-30 minutda ro’y beradi. Hisolarga qaraganda, 36 
soat ichida bitta bakteriyaning hosil bo’linishidan hosil bo’lgan bakteriyalar bir 
qator qilib terilsa, ularning uzunligi 40000km ga teng bo’ladi. 
Ayniqsa oxirgi yillarda metallurgiya sanoatida hosil bo’layotgan oqova 
suvlarni yuqori darajada tozalashda biotexnologiyani qo’llash imkoniyati yuqori 
baholanmoqda.