Rafiyev yengil aòLEÒika va uni o‘QIÒish meòodikasi

«Sakrash».
Mumkin qadar balandroq ijro etiladigan
uchinchi sakrashga tez va shiddatli depsinish uchun,
«sapchish» dan keyin yerga tushgandagi kabi bunda ham
«qadam» qismi bajarilgandan keyingi amortizatsiyada tayanch
oyoq unchalik ko‘p bukilmasligi kerak.
Uchinchi sakrashda depsinish burchagi taxminan
«sapchish»dagi kabi, ammo uchib chiqish burchagi ko‘proq
– 18–22° bo‘ladi. Sakrovchi depsingandan keyin «qadam»
holatida uchishga o‘tadi va orqadagi oyog‘ini oldinga tomon
tortib, xuddi uzunlikka sakrashning oddiy usulidagi kabi,
oyoqlarni bukkan holatga keladi.
Bu paytda oldinga aylanib ketmaslik uchun, sakrovchi
qo‘llarini ko‘tarib, umurtqa pog‘onasini to‘g‘rilashi kerak.
Keyingi harakatlar, ya’ni gavdani oldinga engashtirish,
qo‘llarni pastlatib orqaga tushirish, yerga tushish oldidan
oyoqlarni to‘g‘rilash va yerga tushishning o‘zi xuddi uzunlikka
sakrashdagidek bajariladi. Ayrim sakrovchilar turg‘unlikni
saqlash va oyoqni olg‘a tashlash oson bo‘lsin uchun, uchinchi
sakrashni «ko‘krak kerish» usulida bajaradilar. Bu sama-
raliroq. Yerga tushgandan keyin oldinga chiqib ketish –
yugurib kelib uzunlikka sakrashdagi kabi bajariladi.
Uch hatlab sakrashni to‘la bajarishdagi ayrim xususiyatlar.
Uch hatlab sakrashda uchala depsinish ham, uchala yerga
tushish ham bitta to‘g‘ri chiziqda bo‘lishi kerak. Uch hatlab
sakrashda shoshilmaslik kerak. Uning ma’romi «uzoq
uchiladigan» sakrashga, depsinish joyiga oyoqni juda tez
qo‘yib, undan ham tez va kuchli depsinishga asoslangan.
Uch hatlab sakrashni to‘la bajarishning ma’nosi «uchish»,
mushaklarni tarang qilib yerga tushish va shu zahoti depsinib,
yana «uchish» dan iboratdir. Eng kuchli sakrovchilardagi
uch hatlab sakrash kinematik tavsifi 11-jadvalda ko‘rsatilgan.

---

286