РадиотўЛҚинларни узатиш ва қабул қилиш ни ўрганиш

1.Радиотўлқинларнинг хусусиятлари ва характеристикалари Радиотўлқин сигнални (ахборотни) бирон бир масофага симсиз узатиш учун хизмат қиладиган электромагнит тўлқинидир. Радиотўлқинлар антеннада юқори частоталар токлар ёрдамида ҳосил қилинади. Радиотўлқинларда ўзгарувчан электр ва магнит майдонлари ўзаро жипс боғланган ҳолда электромагнит тўлқинларни ҳосил қилади.
Эркин фазода яна бир жинсли изотроп ютилмайдиган муҳитда диэлектрик киритувчанлик ф/м ва магнит киритувчанлик ₀=410^-7 гн/м бўлиб, муҳитнинг ҳосил йўналишларида ўзгармасдир.
Солиштирма электр ўтказувчанлик G=0, радиотўлқинлар С=310⁸ м/сек=300000 км/сек аниқроғи С=2,9978610⁸ м/с тезлик билан тарқалади. Муҳитнинг нисбий диэлектрик  ва магнит  киритувчанлигида радиотўлқинларни тарқалиш тезлиги билан аниқланади.

Радиотўлқинларини ер атмосферада тарқалишида (ер ва атмосферани таъсирини ҳисобга оладиган бўлсак) атмосферани бир жинсли тўлқин ютмайдиган муҳит сифатида қабул қилиб =с тенг деб олиш мумкин.

Тебраниш частотаси (даври)-бу электромагнит майдон майдони тебранишлари бўлиб, уйғотувчи манба юқори частотали генератор частотаси билан аниқланади. У агар ўтказувчи ва қабул қилувчи қурилмалар бир-бирига нисбатан силжитилмаса радиотўлқинларни тарқалиш жараёнида ўзгармайди. Агар узатувчи ёки қабул қилувчи ёки иккаласи ҳам бир-бирига нисбатан кўчирилса (Доплер эффектига кўра) қабул қилинаётган сигнал частотаси, узатувчи қурилма сигналига нисбатан силжийди.
Бу ҳолатда узатувчи ва қабул қилувчи яқинлаштирилса частота кучаяди, узоқлашганда бошлангич частота  қараганда катталикка камаяди. Бу ерда -яқинлашиш (узоқлашиш) тезлиги -радиотўлқинларнинг тарқалиш тезлиги
Қ исқа тўлқинлар тарқалишида
частоталарга ва суткалар вақтига боғлиқлиги .


Тўлқин узунлиги () бир хил фазада тебранаётган тўлқинларни икки нуқталари орасидаги масофадир.
Агар радиотўлқин ва муҳитни электр параметрлари манбаи тақсимоти (нурлатгичлар) маълум бўлса, бу манбалар ёрдамида ҳосил қилинаётган э/м майдон радиотўлқинларни тарқатишда Максвелл тенгламаси ёрдамида аниқланади.
Бундай ҳолда э/м майдон икки вектор электр майдони ва магнит майдони кучланганлиги билан характерланади. Берилган нуқтадаги радиотўлқинларининг йўналиши ва оқим қувватининг зичлиги Пойтинг вектори ёрдамида аниқланади.
Муҳитнинг S=[EH] нурлатгичдан етарлича узоқ масофаларида (Ом) муносабат ўринли бўлади. Бу муносабатга эркин муҳитнинг тўлқин қаршилиги деб аталади.