РадиотўЛҚинларни узатиш ва қабул қилиш ни ўрганиш

Мавзунинг долзарблиги: Ўрта махсус таълим тизими учун чоп этилган физика дарсликларида радиоалоқа тўғрисида фикр юритилсада радиотўлқинлар ҳақида умумий хулосалар берилган холос. Шунингдек турли тўлқин узунликдаги радиотўлқинларини атмосфера қатламларида табиати ҳақида дарсликларда ҳеч қандай маълумот берилмаган. Айниқса, радиотўлқинлар билан боғлиқ тажрибаларга жуда кам эътибор берилган.
Шунинг учун ушбу муаммони ўрганиш ва қисман методик кўрсатмалар бериш фойдадан холи эмас деб айта оламиз.
Ишнинг амалий аҳамияти. Шундан иборатки, ишлаб чиқилган қоида ва методик тушунтиришлар ўрта махсус таълим тизимида амалий физика характерини очиб беради. Хусусан келажакда дастур ва дарсликлар яратишда ҳамда ҳозирданоқ дарс ўтиш жараёнида фойдаланиш учун асос бўлади.
Радиотўлқинларини чуқурроқ ўрганиш фақатгина ўрта махсус таълим тизимида эмас балки физика, астраномия ва касб таълими факультетлари талабалари учун зарур бўлиб, бу таълимни узлуксизлигини таъминлайди.


Ушбу муаммоларни ўрганиш орқали :

1. радиотўлқинлар вазифаси, унинг туркумланишларига оид билимларни ўзлаштириши;

2. радиотўлқинларининг параметрларини аниқлаш.

3. Тебраниш контурларида юзага келадиган кучланиш ва токлар резонанси ҳодисасини техникада қўлланилиши .

4. 
   Турли тўлқин узунликларидаги радиотўлқинлар қулланилиш соҳалари тўғрисида тўлиқроқ маълумотлар шаклланади.
   

I-БОБ. РАДИО ТЎЛҚИНЛАРИНИ ХАРАКТЕРЛОВЧИ АСОСИЙ ФИЗИК КАТТАЛИКЛАРНИНГ ТАҲЛИЛИ.
1.1-§ Электромагнит тўлқинларнинг кашф этилиш тарихи ва физикавий асослари
Электромагнит тўлқинлари ҳақида асосий маълумотлар

Физикада туб бурилиш 1831 йилда Фарадей томонидан электромагнит индукция ҳодисасини кашф этиши билан бошланди. Бу билан Фарадей материянинг махсус шакли бўлган электромагнит майдон хоссалари ва табиати ҳақидаги қонунларга асос солди.

XIX асрнинг охирига келиб,эса жуда узоқ масофаларга қувватини унча заифлаштирмаган ҳолда тарқала оладиган кўзга кўринмас электромагнит тўлқинларининг хоссалари кашф этилди ва ўрганилди. Бу тўлқинлар радиотўлқинлар деб аталди.
ХIX асрнинг иккинчи ярмида инглиз олими Максвелл электромагнит ҳодисаларни ўрганиш билан классик электродинамикага якун ясади. Шундай қилиб, Максвелл оламшумул тенгламалар системасини яратди. У ўзгарувчан магнит майдон уюрмавий электр майдонни ҳосил қилишини исботлади. Максвелл электромагнит тўлқиннинг тарқалиш тезлиги чекли деган фундаментал хулосага келди. Унинг тезлиги ёруғлик тезлигига тенг булишини исботлаб берди. Албатта Максвеллнинг назарий натижалари тажрибада тасдиқланмагунча, уни тан олиш анча қийин бўлади.
1886-1888 йилларда Г.Герц радиотўлқинларнинг тарқалиши, қайтиши ва синиш қонунлари ёруғликни тарқалиш қонунларига ўхшаш эканлигини кўрсатиб, Максвелл назариясини экспериментал жиҳатдан тасдиқлайди.
Максвеллнинг электромагнит майдони назарияси (эфир тўғрисидаги гепотезалар бундан мустасно) объектив физик реалликни тўғри акс эттиради ва тажриба йўли билан чиқарилган электрга оид асосий қонуниятларнинг якуни ҳисобланади. Унда ўзгарувчан электр майдони ўзгарувчан магнит
Назария