Радиотехник тизимлар назарияси асослари

1) to‘la energiyani o‘lchash yo‘li bilan T ni hisoblash. Bu usul burchakiy diametri ma’lum bo‘lgan yulduzlarga qo'llash mumkin va u yulduziy bolometrik kattalikni o'lchashni talab qiladi. Bunday usul bilan topilgan temperatura effektiv temperatura deb ataladi va u to‘la energiyasi yulduznikidek bo‘lgan absolut qora jismning temperaturasini ko'rsatadi.
L =4rtr2 • E — yulduzning yorqinligi. E — yulduz nuri Yerda hosil qilayotgan yoritilganlik; r — yulduzning Yerdan uzoqligi; L=47tR2- a P — radiusi
(R) yulduznikidek bo‘lgan absolut qora jismning yorqinligi va T. temperaturasi.
f T
Ularni tenglashtirib temperaturani topamiz: Te = 642.3 n g2 ; 9

206265 —^"IR yulduzning burchakiy sekundlarda ifodalangan diametri. Shunday munosabatni Quyosh uchun ham yozish mumkin. Quyoshning T, = 5700" va mb = —26m.85 ligini hisobga olsak, u holda mb- bolometrik yulduziy kattalikka ega yulduzning effektiv temperaturasi quyidagicha:

lg T =2.718 - 0.1 mb - 0.5 lg0. (3.2)
Bu usulni 0 si ma'lum boigan 100 ga yaqin yulduzlarga qoilash mumkin.
2) spektrida energiyaning taqsimlanishini oichash yoii bilan T aniqlash. Bu usul ham yulduz spektrida energiyaning taqsimlanishi absolul qora jismniki singari boiadi degan farazga asoslanadi. M aium ki, absolut qora jism spektrida energiyaning taqsimlanishi Plank formulasi yordamida ifodalanishi mumkin. Bu usul bir necha usulchalarga ajraladi.
3) Yinn siljish qonuniga asosan hisoblash. Vinn siljish qo yoritqich spektrida energiya maksimumining to‘lqin uzunligi bilan temperatura
'T' _ 0.29
(Te) orasidagi bogclanishni ifodalaydi va undan foydalanib P K ni
topamiz; bu yerda, Xmax— spektrda intensivlik L(T) maksimumi to‘g‘ri keladigan to'lqin uzunlik, sm larda. Bu usulni qizil yulduzlarga qo'llash mumkin. T. — rang temperaturasi.