Radio va mobil aloqa fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI HAMMAD AL-XORAZIMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
RADIO VA MOBIL ALOQA FAKULTETI


KOMPYUTERNI TASHKILLASHTIRISH fanidan


MUSTAQIL ISH


Patok: CAO022
Bajardi: Hamroyev. H.
Tekshirdi: Yusupov. R.


Toshkent – 2023
Mavzu: Buyruqlar tizimi arxitekturasini tasniflash, operandlarning turlari va formatlari.


Reja:

1. 
   Buyruqlar tizimi arxitekturalarining tasnifi.
   

2. 
   Operandlarning turlari va formatlari.
   

3. Buyruqlarning turlari. 


4. Buyruqlarning formati. 

1. Buyruqlar tizimi arxitekturalarining tasnifi 
Kompyuter buyruqlar tizimi (HM) - bu berilgan HM bajarishga qodir bo’lgan buyruqlarning to’liq ro’yxati. Buyruqlar tizimining arxitekturasi (BTA) - bu dasturchiga ko’rinadigan va kirish imkoniyatiga ega bo’lgan kompyuter vositasi.
Buyruqlar tizimi arxitekturasining rivojlanish xronologiyasi (6.1-shakl)

6.1. Buyruqlarning tarkibi va murakkabligi bo’yicha tasniflash

Semantik bo’shliqni bartaraf etish nuqtai nazaridan BTA ning uchta turidan biri ajratiladi:

- buyruqlarning to’liq to’plamiga ega bo’lgan arxitektura: CISC (Comprehensive Instruction Set Computer);
- qisqartirilgan buyruqlar to’plamiga ega bo’lgan arxitektura: RISC (Reduced Instruction Set Computer);
- juda uzun buruq so’zlariga ega bo’lgan arxitektura: VLIW (Very Long Instruction Word).
CISC tipidagi kompyuterlarda semantik tanaffus masalasi buyruqlar tizimini kengaytirib, uni YaVU operatorlariga semantik jihatdan o’xshash murakkab buyruqlar bilan to’ldirish yo’li bilan hal qilinadi.
RISC kabi kompyuterlarda semantik tanaffus masalasi buyruqlar to’plamini qisqartirish yo’li bilan hal qilinadi.
VLIW kontseptsiyasi RISC arxitekturasiga asoslangan bo’lib, bu yerda bir nechta oddiy RISC buyruqlari bitta o’ta uzun buyruqqa birlashtirilib, parallel ravishda bajariladi.
Operandlarni saqlash joyi bo’yicha tasniflash

Operandlarni saqlash joyi nuqtai nazaridan buyruqlar to’plamining arxitekturalari quyidagi ajratiladi:

- stekli;
- qayta zaryadlanuvchi (akkumulyatorli);
- registrli;
- maxsus xotiraga kirish bilan.