Radio jurnaliSTİKA

40
IV BÖLÜM
XƏBƏRLƏR VƏ GÜNLÜK OLAY PROQRAMLARI ÜÇÜN MƏZMUN YARATMA /
RADİO ÜÇÜN YAZMAQ
Radiomətnlər yaxşı təqdim olunmalı, strukturu 
məntiqlı qurulmalı, asan başa düşülməlidir. Əgər 
dinləyiciniz tanış olmayan söz eşidir və ya aparıcının 
sürətinə uyğunlaşa bilmirsə, siz onun diqqətini 
itirirsiniz. Dinləyici cəmi bir neçə saniyəlik belə çaşırsa, 
bu zaman spiker dayanmır, öz oxusunu davam etdirir. 
Beləliklə, dinləyici diqqətini yenidən toplayana kimi 
məlumatın müəyyən hissəsi itirilir. Bəs nə etməli? 
Radiossenari ədəbiyyat nümunəsi deyil, bunu unutma. 
Radioda sadəlik qalib gəlir. Sadə sözlər, aydın, qısa 
cümlələr, məntiqli struktur informasiyanın dinləyiciyə 
çatdırılmasının ən düzgün yoludur. Radiomətn qeyi-
rəsmi, dinləyiciyə birbaşa ünvanlanan və nəzakətli 
olmalıdır. Təsəvvür et ki, konkret bir dinləyicinə 
müraciət edirsən: qonşun, dostun, ya elə xalana. 
Düşün ki, öyrəndiyin xəbəri onlara necə deyərdin? 
Hansı sözləri işlədərdin? Nəyi birinci çatdırardın, 
nəyi isə daha sonra? Öz ssenarini efirdə çatdırarkən 
yüzlərlə və ya minlərlə dinləyici haqqında düşünmə, 
cəmi bir konkret adam haqqında fikirləş: təsəvvür et 
ki, o studiyada səninlə qarşı-qarşıya oturub. Bir adamla 
söhbət edirsənmiş kimi danış. Onda görəcəksən 
ki, sənin təqdimatın daha canlı və birbaşa səslənir. 
Radionun dili canlı danışıq dilinə maksimum yaxın 
olmalıdır. 
Radio üçün ssenari yazarkən danışdığınız kimi yazmağa 
cəhd et. Dediyim kimi, bu küçə slenqi olmamaq 
şərtilə. Sadə ifadə etməyi məqsəd kimi götürün, uzun, 
mürəkkəb cümlələrdən, jarqonlarından qaçın. Öz radio 
ssenarinizi hazırlayarkən hədəf auditoriyanıza uyğun 
gələ bilən spesifik danışıq tərzini, dili də nəzərə alın.
Əgər dinləyicinizin başa düşmədiyi sözləri istifadə 
edirsənsə, yaxud onunla uyğun olmayan, bəzən 
təhqiredici kimi qəbul etdiyi nitqlə danışırsansa, bu 
auditoriyanızı radionuzdan soyudur və verdiyiniz 
mesajlar ünvanına çatmır. Dinləyicilərinin dini, mənəvi 
və etik dəyərlərini də unutma! Hansı sözlər tabudur? 
Bunları bilməlisən. Məsuliyyətsizlik, ehtiyatsızlıq sizin 
radiostansiyanın imicini zədələyə və ziyan vura bilər, 
sizə inamı azaldar.