Radio jurnaliSTİKA

Ehtiyat planlaşdırma
Verilişin yayım vaxtı haqqında razılaşdıqdan sonra 
prodüser hazırlıqlar üçün kifayət qədər vaxt olmasını 
müəyyənləşdirməlidir. Proqram bu həftə, ya bəlkə, 6 
ay sonra yayımlanacaq? 
Proqramın ideyası qəbul olunmuş, yayım saatı və tarixi 
təyin edilmişdir. Növbəti mərhələdə prodüser dəqiq 
büdcəni hesablayır, tədqiqat, ssenari, əməkdaşlar və ya 
musiqi qrupu üçün lazım olan məbləği müəyyənləşdirir. 
Qiymətləri razılaşma yolu ilə də müəyyənləşdirmək 
olar. Sonra müvafiq studiya avadanlıqları yoxlanılır. 
İstifadə olunan materialın müəllif hüquqlarını 
dəqiqləşdirilir. Studiyadan kənar şəxslərin işindən 
istifadə edərkən bəzi məqamlara diqqət yetirmək 
lazımdır. Əgər bu iş məşhur birinə aiddirsə, kitab, 
şeir, məqalə və sairdirsə, yayımçının normal istinad 
nöqtəsi olacaq, amma əgər çap olunmamış bir işdirsə, 
onda müəlliflə (əgər vəfat etmişsə, o zaman varisi ilə) 
məsləhətləşmək lazımdır.
Radio prodüser iş başında

---

81
VII BÖLÜM
RADİO PRODÜSERLİK /
VERİLİŞLƏRİN EFİRƏ HAZIRLANMASI
VERİLİŞLƏRİN EFİRƏ HAZIRLANMASI
Proqram üçün tələb olunanları tapmaq asan olduğuna 
görə prodüser onları heç kimin köməyi olmadan da 
əldə edə bilər. Müsahibə materialı, seçilmiş musiqi, 
yazılmış və təqdim olunmuş əlaqələr proqramın 
tələblərinə aid edilə bilər. Maraqlı ideyaları radioya 
köçürmək çox yaxşıdır, amma onların çox istifadəsi 
uğursuzluğa səbəb olar. Bununla yanaşı, müxtəlif 
peşə sahiblərini, məsələn, yazıçı, aktyorlar, peşəkar 
müxbirlər və şərhçilər cəlb etmək də yaxşıdır. 
Proqramın ilkin ideyası xüsusi yazılmış musiqi və ya səs 
effektləri, fərqli səs dizaynı da tələb edə bilər. 
Material toplanması və sifarişi zamanı müxtəlif icazələr 
almaq da mümkündür. Yayımçıların istədikləri vaxt hər 
hansı bir vətəndaşdan müsahibə almaq və ya evdə, 
xəstəxanada, məktəbdə, fabrikdə və ya qeyri-ictimai 
məkanda reportaj hazırlamaq hüququ yoxdur. Bunları 
etmək üçün müəyyən şəxslərin razılığı olmalıdır. 
Sonda proqram öz formasını alır –