Radikulit kasalligi

Sabablari. Asab ildizlarining siqilishiga olib keladigan kasallik va buzilishlar:

1. 
   Umurtqalararo disk churrasi. Bu eng keng tarqalgan sabab. Churra jismoniy zo’riqish, jarohat yoki ortiqcha vazn tufayli paydo bo’lishi mumkin.
   
2. 
   Skolioz. Noto’g’ri qomatda orqa miya asab tolalari siqilishi mumkin.
   

3. 
   Umurtqalararo diskdagi degenerativ o’zgarishlar (masalan, qarish bilan bog’liq);
   
4. 
   Orqa miyaning kompression sinishi;
   
5. 
   Umurtqa stenozi. Bu orqa miya kanalining torayishi bilan ifodalanadi;
   
6. 
   Suyak shporalari.
   
7. 
   Orqa miya o’smalari;
   
8. 
   Osteoartrit yoki umurtqa artriti;
   
9. 
   Umurtqa boylamlarning qalinlashishi (ossifikatsiyasi);
   

Qandli diabet. Bunday holda, yallig’lanish asab tolalariga qon yetmasligi sababli sodir bo’ladi.

Turlari

Nerv tolalari va ildizchalarining qaysi qismi zararlanganiga qarab radikulit bir necha tur (ya’ni, bel-dumg‘aza, bo‘yin-yelka va ko‘krak radikuliti) ga bo‘linadi. Bel-dumg‘aza radikulitida bel va dumg‘aza sohasida hamda quymich nervi bo‘ylab har xil og‘riq paydo bo‘ladi. Og‘riq qimirlaganda kuchayadi, shuning uchun ham bemor birdaniga qimirlolmaydi, yurganda esa tanasini oldingi yoki yon tomonga egib oladi, natijada umurtqa pog‘onasining qiyshayishi, umurtqa mushaklarining taranglashishi ro‘y beradi. Bu’zan bemor og‘riqni kamaytirish uchun o‘rnida oyoqlarini bukib qorniga tortib yotadi. Agar faqat bel nervi ildizchalari zararlansa, og‘riq son yuzasida bo‘ladi. Quymich nervi chiqadigan dumg‘aza bo‘limi ildizchalari zararlanishi bilan kechadigan bel-dumg‘aza radikuliti ko‘pincha “ishias” deb ham yuritiladi. Ishiasda og‘riq quymich nervi bo‘ylab (dumba, sonning orqa yuzasi, oyoq panjasiga) tarqaladi. Oyoq sovqotadi, uvishadi, chumoli o‘rmalagandek sezgi paydo bo‘ladi. Bora-bora kasal oyoqning mushaklari tonusi susayadi, “so‘lib”qolganga o‘xshaydi. Bu atrofiyaga uchrashdir. Quymich nervining tortilishi (odam engashganda, oyoq ko‘tarilganda) og‘riqning zo‘rayishiga olib keladi.

Go‘daklarda tug‘ma zotiljam bo‘yin-yelka radikulitida og‘riq ensa, yelka va kurakka tarqaladi. Boshni qimirlatganda, atrofga qiyshaytirganda va qo‘l qimirlatilsa, b’zida esa yo‘talganda og‘riq kuchayadi. Radikulitning bu og‘ir turida qo‘l uvishadi, lovillab achishadi, sanchadi, keyinchalik sezuvchanligi o‘zgarib atrofiyaga uchraydi, bunda mushaklar kuchsizlanib qoladi. Ko‘krak radikulitijuda kam uchraydi. Bunda og‘riq asosan qovurg‘alar oralig‘ida bo‘ladi va bemor qimirlaganida, ayniqsa, chuqur nafas olganida kuchayadi. Radikulitning bu turiga aslo beparvo bo‘lib kerak emas, chunki kasallik zo‘rayib, o‘tkir tusga o‘tishi va boshqa jiddiy asoratlarga sabab bo‘lishi mumkin.