R1 splablikasi oliy ya o'rta

Ma’lumki, organizm atrofidagi muhit bilan doimo va mustahkam o،zaro aloqada bo،lmay turib yashay olmaydi. Organizmning shunday tashqi ta’sirlarga moslanishi, atrofdagi muhit bilan muvozanatda bo'lishi asab sistemasi tufayli yuzaga chiqadi. Oliy darajadagi organizm bo‘lmish odamda tashqi muhit bilan bogianish, aloqada bo'lishning yangi shakllari vujudga kelib, qaror topib borgan. “Rivojlanib borayotgan hayvonot dunyosida, - deb yozadi IP.Pavlov, - odam darajasiga kelganda nerv faoliyati mexanizmlariga juda ham katta qo‘shimcha qo'shiladi”,

Bu qo'shimcha odamda nutq paydo boMib, ikkinchi signal sistemasi yuzaga kelishi va rivojlanib borishidan iborat bo‘ladi.

Nutqning yuzaga kelishi va idrok qilinishida biz “signallaming signallari” (I.P.Pavlov) tarzidagi so'zlardan foydalanamiz, ya’ni so‘zlarni tanlaymiz va ularning ma’nosiga qarab tahlil qilamiz, ajratamiz. Bu murakkab jarayon katta miya yarim sharlarining po‘stlog،ida amalga oshiriladi. Bolada ayrim tovush va fonemalar hayotining dastlabki oylarida paydo bolsada, lekin ular hali tegishli signallar rolini o'ynamaydi, ma’lum bir tushunchani, ma’noni ifoda qilmaydi. So‘zni, gapni talaffuz etish, narsalarning nomini, gaplardan iborat nutqni tushunish uchun miyada shartli aloqalar qaror topishi fiziologik korrelantlar paydo boMishi. ya’ni miya faoliyatining tegishli mexanizmlari yuzaga kelishi lozim..