luq)ning kattaligi va boshqalar ana shunday' nutq kamchiligiga olib keladi.
¥ayelda orttirilgan ochiq rinolaliya sabablari ham ko‘p. Ularning ko٠proq uchraydiganl،an tomoq, burun, xalqum bo،shligMning okkadan chiqayotgan havo burun be■nhlig‘lga o،tib ketaverishiga olib boradigan o،zgarishlardir (masalan, bodomcha bezi shishib, yumshoq tanglayning yuq^ri ko^ariiishiga halal berishi).
Difteriya, gripp. til، kasaliiklari munosabati bilan yumshoq tanglay qisman yoki butunlav talajlanib qolishi mumkin. Bunda yumshoq tanglay yaxshi ko،tarila olmasligi yoki butunlay koharilmasligi natijasida burun - xalqum teshigi to‘la yopilolmaydigan boMib qoladiki, bu ham rmolaliyaga sabab bo،ladi.
Agar falaj barham topib ketsa, manqalik ham o٠z.-o‘zidan vo‘qoladi. Ochiq rinolaliya burun-halqum voMidagi adenoid va boshqa o‘smalqr olib tashlangandan ke١yin ham paydo bo،ladi. Artikulyatsion apparatning turli xil travmalar yoki zahm tufavli shikastlanishi ham ochiq rinolaliyaga olib keladi.
Funksional ochiq rinolaliya. Bu xildagl rinolallya sog،Mg‘i yaxshi boMmagan, zaif bolalarda muskul nerv apparatining vaxshi ishlamasligi natijasida yumshoq tangla.vning kam harakatchanligi, ya’ni gipokinez hollarda boMishiga, natas olish jarayonining buzilganligiga bogliq boMadi. Eshituv funksivasining buzilishi, qulogM ogiir bolalarda o،z nutqini nazorat qilolmaslik, Suduqlanuvchilarda og"iz brshlig،idagi o‘zgarishlar Hifavli yumshoq tanglayning ke،latila olmasligi ham shunday rmolalivaga olib keladi.
Yopiq rinolaliya. Rinolaliyaning bu turi ham tug،ma va hayotda eattiailgan bo،lishi mumkin. Yopiqrinolaliyaning tashqi belgilaridan biri shuki, bunday kamchiligi bor bola doimo og،zi ochiq yuradi. Yopiq rinolaliyaning ikkita shaklini: organik, funksional xillarini farqlash zarur.
Organik yopiq rinolaliva tomoq, burun-xalqum boLshlig،‘, burun be‘shliqlaridagi turli xil (.)،simtalar, nhinhlar, abssesslar va boshqa xil kasalliklar natijasida kelib chiqadi.
Funksional yopiq rinolaliya. Ba’zi ma’lemotlarga ko‘ra bu xildagi manqalik ay rim levushlarnl o،z.la^shtirish vaqtida paydo boMadi-da bola o،sha tevunhlarni e،zlanhtlrib, ularning talaffuzini e‘rganib olganidan kevin bolaning ala.)fdagilatga yoki ajnabiv tildagi (masalan, fransuz tilidagi) nutq talaffuziga taqlid qilish ham funksional rinolalivani keltirib chiqarishi mumkin.
FunOsional yopiq rinolaliyaning odaO bo'lib qolgan xili lam ucbrvydi. Bu aksari yumshoq Ovnglvyni doimo Oo'tarib Ourgan vdenoidlvr opervOsiya yo'li bilan olib Ovsblvngvnidvn so‘ng yumshoq Oongloyning vvvvldagidek Oo‘0arilib Ouraverishigv o،rganib, odatlanib qolgvnigv bog‘li٩ bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |