R. X. Karlibayeva, A. A. Temirov korxonalarni

«Katta yigirmalik» – 
20 ta yirik mamlakatlar guruhi bo‗lib, unga jahondagi 
eng boy mamlakatlar va yirik rivojlanayotgan davlatlar kiradi va ular xissasiga 
jahon yalpi ichki mahsulotining 90 foiz ulushi to‗g‗ri keladi. 
Kichik biznes subyektlari – 
korxona ko‗lami, ishlab chiqarish hajmi, 
ishlovchilar soni, moliyaviy mablag‗lari miqdori va boshqalar jihatidan imkoniyatlari 
cheklangan ishlab chiqaruvchi subyektlar. Respublikamizda sanoat ishlab 
chiqarishning ayrim tarmoqlarida (masalan, engil va oziq-ovqat sanoati, metallga 
ishlov berish va asbobsozlik sanoati va h.k.) 100 kishigacha, ayrimlarida (masalan, 
mashinasozlik, metallurgiya, yoqilg‗i-energetika sanoati va boshkalarda) 50 
kishigacha, xizmat ko‗rsatish sohasida 25 kishigacha ishlovchi korxonalar kichik 
biznes subyektlari hisoblanadi. 
Kon‟yunktura
– bu bozorda ma‘lum bir vaqtda yuzaga kelgan iqtisodiy 
holatdir (asosan talab hamda taklif nisbati va u bilan bog‗liq bo‗lgan narxlar darajasi 
orqali yuzaga keladi). 
Kooperatsiya aloqalari
– turli soha ishlab chiqarish tarmoqlarida ma‘lum 
mahsulotni tayyorlash bo‗yicha uzoq muddatli aloqalarni o‗rnatish. 
Korxonalarga preferentsiya berish – 
milliy iqtisodiyotda faoliyat 
ko‗rsatuvchi korxonalarni moliyaviy qo‗llab-quvvatlash maqsadida ular tomonidan 
ishlab chiqarishga chet eldan olib kiriladigan xomashyo va materiallar, yarim tayyor 

---

147 
mahsulotlar, shuningdek asbob-uskunalarni olib kirishda boj to‗lovlari va boshqa 
jarayonlar bo‗yicha engilliklar (imtiyozlar) berilishi. 
Korxonalarni texnik qayta qurollantirish
– alohida ishlab chiqarish turlarini 
zamonaviy talablarga asosan yangi texnika va texnologiyalarni kiritish, ishlab 
chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish, eskirgan qurilma 
va uskunlarni yangilash va almashtirish, ishlab chiqarish tuzilmasi va tashkil etilishini 
yaxshilash yo‗li bilan, korxonaning texnik darajasini oshirish bo‗yicha chora-tadbirlar 
majmuasi. U ishlab chiqarish intensivligini kuchaytirish, ishlab chiqarish quvvatlarini 
oshirish va ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifatini yaxshilashga yo‗naltirilgan 
bo‗ladi.