R tursunova, G. Tursunova jahon musiqa tarixi

buffa-operalardan
 
katta  farq  qilmagan.  Kompozitor  ularni  ba’zida -  
drama p er  music
52
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ilch  atashi  bejiz  boMmagan.  Kompozitoming  “Qahvachilik”,  “Deh- 
qonchilik”  kantatalari  o ‘zining  hayotiy  lavhalari  bilan  nemis 
"/.ingshpil” opera janri tug‘ilishiga zamin yaratdi. 
?
Muallif  asarlarining  mavzusi  va  g ‘oyaviy  mazmuni  o'zining 
hujmi  va  kengligi  bilan  ajralib  turadi.  Unga  bir xil  ravishda  chuqur 
qayg‘u  va  iztirob,  yengil  hajviya,  keskin  dramatizm  va  falsaviy 
huyoliy  dunyo  olami  xos.  G.F.  Gendel  kabi  I.S.  Bax  o‘z  davrining 
ilg‘or  g‘oyalarini,  islohotchilik  ko‘targan  diniy-falsafiy  qarashlarini 
iiks etishga harakat qiladi.
Musiqada  kompozitor  inson  hayoti  va  taqdirining  muhim  va 
mnrboqiy  masalalari:  inson  qadr-qimmati,  uning  burchi,  hayoti  va 
o'limi  haqida  fíkr-mulohazalar  yuritadi.  Bu  xayol  surishlar  asosan 
cherkov  mavzulariga  bag‘ishlangan,  negaki,  kompozitor hayotining 
«ksariyat qismini cherkovga xizmat qilish, e ’tiqodini mustahkamlash, 
tliniy musiqa yozish va uni targ‘ib qilishga qaratgan. U juda xudojo‘y 
inson  bolgani  bois,  umrining oxirigacha dinga sodiq  o‘g‘lon  b o iib  
yashadi.  Nemis  va  lotin  tilidagi  muqaddas 
Injil  kitobi
  kompozitor 
ijodining asosiy nur taratuvchi manbasiga aylandi.
Iso  Payg'ambar  -   I.S.  Bax  ijodida  markaziy  qahramon  va 
ma’buddir.  Uning  aksida  kompozitor  insonning  eng  yaxshi  fazilat- 
larini,  xususan,  qattiyatli  iroda,  o‘z  tanlagan  y o iig a  vafolik,  ezgu 
niyatlami  ko‘rgan.  Asarlari  negizida  Payg‘ambar  hayotining  eng 
diiga yaqin sahifalari -  Golgof qirlarida  xochga tortilishi va insoniyat 
hayoti uchun o ‘zini qurbon qilish mavzusi yotadi. I.S. Bax ijodida bu 
mavzu o‘zining axloqiy, etik talqiniga ega bo‘ldi.
Kompozitor  asarlarining  murakkab  dunyosi  barokko  estetikasi 
yo‘nalishida  shakllangan  musiqiy  ramzlar  orqali  ochib  beriladi. 
Baxning zamondoshlari tomonidan uning musiqasi, jumladan, cholg‘u 
musiqa  asarlari  tiniq  va  tushunarli  “sof”  musiqiy  til  sifatida  qabul 
qilingan.  Musiqada mavjud  boigan  aniq turg‘un aylanmalar ravshan 
tushunchalar, hissiyotlar va g‘oyalami ochib berishga qodir edi.
Klassik  nutq  san’atiga  o ‘xshab  bu  shakllar