R. T. Adilchaev Berdaq atindagi

Opsion «Put»
- kelisilgen bahada, ormlaniw kuninde yaki 
belgili dawir dawaminda belgili summadagi valyutani satiw huqiqi. 
Opsion siyhgi
- satiwshi tarepinen opsion qariydarina tolengen 
qiziqtmw. Qiziqtinw mugdari eki qunnan ibarat: islxki ham 
waqtinshahq. 
Opsion qater
- valyuta kursi yaki procent stavkalannm 
qolaysiz ozgerisleri qateri. 01 sonday-aq, valyuta qateri yaki 
procent qateri dep ataladi. 
Passiv tolem balansi
- tusimler summasi tolemler summasman 
boladi. 
«Parij klubi»
- kreditorlar mamleketlerdin mamleketler arahq 
sholkemi, FVF agzasi. 1961-jilda sholkemlestiritilgen bul «klub» 
tolem muddetin bir tarepleme uzayttmwdin aldm ahw 
maqsetlerinde rawajlanip atirgan mamleketlerdin sirtqi qanzlan 
shartlerin qayta korip shigiw menen shugillanadi. 
Paritet
- diler tarepinen onin kotirovkasi menen ogan qoyilgan 
kurs saykesligin belgilew ushin paydalamladi. 
Portfel
investiciyalar - kapitaldi sirt el karxanalar qimbath 
qagazlarma (karxana ustav kapitaldm 10%ten kern bolegin) kiritiw 
206 
formasmda aim shigip ketiw bohp, investorlarga olar iskerligin 
tikkeley qadagalaw imkanm bermeydi. 
Proteksionizm - sirtqi sawda siyasati prinsipi, mamlekettin 
milliy ekonomikani shet el basekilesinen, ishki bazardi shet el 
tovarlarmin kirip keliwinen qorgawga qaratilgan ekonomikaliq 
siyasat. 
Poziciyamn jabibwi
- ashiq valyutahq yaki poziciyanm 
qarama-qarsi pitim joh menen qaplaniwi. 
Procent
stavkasi
 kepillikligi
-
 IRG
-«Interest Rate 
Golaranteed adette qanz ahwshilar yaki kreditorlar opsioni dep 
ataladi, 
Procentii
 svop
- sol bir valyutadagi procent tolemleri 
almasiwin ozinde korsetedi. Adette, bunday pitimler bir jildan artiq 
muddetke amelge asmladi. Bunday svoplarda tiykargi summa 
almasianiwi hesh qashan nazerde tutilmaydi. 
Qatnash
 abzalhq
- payda, 01 sirtqi sawdaga agza 
mamleketlerdin turli onimlerdi satiwdan alatugm daramatlan 
rusiniledi. 
Qizsqtinw (siybq) - forvard ham spot kurslan ortasmdagi 
pariq. Bunda spot-kurs forvard kursman tomen boladi. Sholkem 
muddettegi har eki valyuta procent stavkalan parqi 
xoshametlewdih esap-sanaq bazasm sholkemlestiredi.