R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

qo'shim c halar 
ongdagi 
[-ni] 
U M ISi 
(morfemasi) 
ascsida
voqelangan.
30

---

Sintaksisda UMIS 
va A H V O
munosabati quyidagi tarzda 
namoyon boiad i. M asalan,
Kitobning varag‘i
Uyning 
eshigi
Halimning savoli
Qog'ozrting qalinligi
Ruchkaning qopqog'i
kabi so‘z birikmalari 
a lo h id a -a lo h id a AHVO bo‘lib, ularning
um uniy 
[qaratqich k elish ig id a g i m u s ta q il s o ‘z + egalik shaklidagi
nmstaqil so‘z= q aratu vclii va q a r a l mishning turli m unosabatlari]
qolipi - UM ISining 
(mustaqiL 
s o ‘z atamasi uchun qiulaylik
maqsadida tilshunoslar to m o n id a n qabul qilingan inglizcha 
word
so'zining bosh harfi b o ‘lgan W sHartli belgisidan foydalanamiz:
[Vyqarattiicli kclishigi _ \yegalik qo'shimchasi] tarzida) VOqelanishi. 0 ‘zbek
tilida barcha gaplar esa A H V O la r sifatida [kesimlik qo‘shimchalari
bilaru shakllangan atov biriigi], 
y a ’ni [WPm] (bunda (W ) —
yuqoridagidek mustaqil so‘z, 
a to -v biriigi, (Pni) esa kesim lik
ko'rsatkichi b o iib , 
predikat, m a r k e r  so'zla^ning bosh harflaridan
iborat) UMISining yuzaga c h iq is h i.
Tsda tutish kerakki, U M I S
hech qachon muayyan bir
AHVOda to‘la-to‘kis voqelana o lm a y d i, unda o ‘zining ma’lu m bir
qisminigina yuzaga chiqaradi. M a s a la n , [WPm] UMISi 
Mert keldim
gapida boshqa, 
Ketadimi? g a p id a boshqa bir qirrasini nam oyon