R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

n a za riy o tch i uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Til hodisalarini bu
tai-zda o ‘ rganish tizimiy yondashish deyiladi. Nazariy tilshunoslik
har q a n d a y birlikning mohiyati uning munosabatini chuqur tahlil
qilish bilan ochiladi, degan g‘oyaga tayanib ish ko‘radi.
Falsafiy U M IS va ABVOning lisoniy
tizinida voqelanishi
D i a l e ktika har qanday o‘rganish manbaida, borliqdagi har bir
narsada ikki jihat borligini ta’kidlaydi va uni quyidagi ikki tomonli
kategoriyalar asosida sistemalashtiradi:
LJm um iylik — alohidalik:
V lo h iy a t — hodisa;
I m k o n iy a t — voqelik;
S a b a b — oqibat.
B ir in c h i jihat (uni tegishli Icategcriyalarning bosh harflari
asosid a q isq ach a UM IS deb ataymiz) narsalarning bevosita
k u za tish d a berilmagan substansiyasi b o iib , aqliy, idrokiy usul bilan
anglarxadi.
Ik k in e h i jihat esa (AHVO — alohidalik, hodisa, voqelik,
oqibat) UJMIS ning voqelanislii bo'lib, uni tadqiqotchi, 
0
‘rganuvchi
kishi s e z g i a’zolari yordamida his qila oladi.
28

---

Наг 
bir 
narsada 
U M IS 
turlari 
(umumiylik, 
mohiyat,
imkoniyat, sabab) yaxlit holda mavjud b oiad i va AH VO turlari
birgalikda (alohidalik, 
hodisa, voqelik, 
oqibat) 
yaxlit 
holda
voqdanadi. Masala m ohiyatini yaqqolroq tasawur qilish uchun
hammaga tushunarli bo'lgan hayotiy bir dalilga murojaat qilamiz.
Hovlida beshta har xil o ‘rik daraxti bo‘lib, ular bevosita
kuzatishda berilgan, sezgi a’zolari yordamida ularni his qila olamiz.