R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

m a ’no turi 
keltiriladi. 
U larning aksariyati 
KK
U G V ts ig a
x o s 
b o ‘lm agan, 
birikuvchi 
s o ‘zn in g 
lug'aviy 
va
g ra m m a tik m a ’nosiga 
bog'liq hodisalar. Shu boisdan har bir
k e lis h ik m o h iy a tin i KK U G M d agi kategorial m a’no — 
«oldinggi
s o ‘z n i 
keyingi 
so ‘zga 
bog'lash» 
m ohiyatini 
qay 
tarzda
x u su siy la sh tirish id a n qidirm oq lo z im .
E s la tm a . 
Turkiy tillarda kelishiklarning sem antik va vazifaviy
j ih a t in i b ir-b irid an alohida va har xil m ikrosistem alarga keskin
b o 'lib o'rganib b o 'lm a y d i, chunki bu tillar kelishiklarining m a'no
va v a z ifa si d ialektik birlikda yashaydi, k elishiknin g turli funksiyasi
b ir-b irig a turli belgilari bilan qaram a-qarshi qo'yiladi. M asalan, JK,
0 ‘P K va C h K b ir xil — hol va t o ‘ld in ivch i vazifasida kela oladi.
B iroq u la r bu vazifan i tu rlich a bajaradi.
176

---

S O ‘Z T U R K U M L A J R I
Leksem a h a m serqirra m o h iy a tli lis o n iy birlik, uning tasnifida
bu jihat asosiy d iq q a t m arkazida turishi lo z im . C hunki leksem aning
har bir qirrasi a lo h id a bir ta sn ifg a a so s b o ‘ladi. U n in g har biri o ‘z
o ‘rnida ah am iyatli.
S o ‘z turkum larida leksika v a g ra m m a tik a , lison va nutq, til va
borliq m unosabatlari shunday 
q o r ish a d ik i, bu murakkab holat
u la m i tasn iflash n i m urakkablashtiradi.
S o ‘z leksika u ch u n ham , g r a m m a tik a u ch u n ham asosiy va