R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

5) S 
( - k — kurak, tilak).
S o ‘z va morfema variatsiyasi. Agglutinativ morfonema. 
Turkiy
tilla r garch i u stu vor agglutinatsiyaga ega b o is a -d a , baribir ularda
h a m k o m b in a tsio n o'zgarish sodir b o ‘lib turadi. M orfem aning
o 'z a k k a , o ‘za k n in g o ‘zakka q o ‘shilishi natijasidagi o‘ zgarishlar
tu r k iy tillarda fuziya unsuri m avjudligidan dalolat beradi. Bu esa
a g g ly u tin a tiv lik , flektivlik yoki amorflik m uayyan tillar u ch u n
m u tla q
h o d is a
em asligidan 
kelib 
chiqadi. 
O 'zb ek
tilida
a g g lu tin a tsiy a jarayonidagi quyidagi m orfonologik holatlar e ’tiborli.
1. U n lila r aimashinuvi:
a) [o ]-[a ]: 
ong -angla, o t- ata, son
— 
sana, yosh - yasha;
b) [a ]-[o ]: 
tarqa
- 
tarqoq, yara - yaroq, chanqa
- 
chanqoq, so'ra
- so ‘roq, alda - aldoq, tara -taroq;
70

---

d) [(]-[«]: 
sovi
-
sovu q, qovi
- 
qovuq, quri - quruq
;
2. U nd o sh lar alm ash in u vi:
a) 
[q\-\g*\' qiliq - q ilig'i, bo'liq
- 
bo'lig'i, qiziq - qizig'i;
b) [£]-[
bilak - bilagi, tilak - tilagi, kich ik - kichigi;
d) [,?]-[£] : 
bargga - b a rk k a , eggan
-
ekkan, teggan - tekkan;
e) [tt]-[z] : 
bizrii - b iz z i, sizni - sizzi, qizni - qizzi;