{-(i)n\,
ba’zan
[-(i)l\
k o 'r sa tk ic h i y o rd a m id a o 'tim li fe’ldan hosil bo'ladi.
[-(i)sh\
affiksi
o ' z l í k nisbati h o sil qilishda kammahsuldir: (
keríshdi
),
(joylashdi
),
(i
qorishdí
) kabi so'zshakJlardagina buni kuzatish m um kin. O'zlik
n is b a ti U G M s i — «harakatning subyekti va obyektini birlashtirish,
o 't im li f e ’ln i o 'tím s iz fe ’Iga aylantirish».
A yrim h o ld a gram m atik shakl o 'zlik nisbatiniki b o ‘lsa-da, bu
s h a k l h a ra k a tn ia g bajaruvchiga qaytishini, bajaruvchi ham harakat
o b y e k ti ek a n in i bildirm aydi:
Bir mahal G'ulomjon tuynukdan erinib
chiqayotgan tutunga qarab so'zlandi.
(M .Ism .)
So'ng uzun do'nglik
ortiga o ‘tib, ko'-rinmay ketdi.
(P .Q od .)
Yigit ko ‘zini yashirishga joy
topolm ay qiynaldi.
(S .A h m .)
Dxvlatbekovning tug'ilgan qishlog‘i
Bodom zor bu yerdan o ‘n bir chaqirim pastda.
(P .Q od .) 0 ‘zlik nisbati
s h a k li o 'tim li f e ’ln i o'tim siz f e ’lga aylantiradi.
O 'z lik
n isb a ti
shakli
har
qanday
o'tim li
fe’ldan
ham
y a sa la v erm a y d i. M asalan,
(p ‘qí), (hayda),
(
kes), (ek), (min), (tik),
(sug'or)
kabi fe ’ld a n o'zlik nisbati hosil qilinm aydi. Shuningdek,
o r ttir m a
nisbatdagi
o 'tim li
f e ’ldan
Do'stlaringiz bilan baham: |