R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

dolzarb m u a m m o la r d a n biri sanaladi». ( H .N e ’m atov).
Analitik s o ‘z s lia k l nom ustaqil m a ’noli (a so sa n , yordam chi)
so ‘ z yord am id a h o s i l qilinadi: 
maktab uchun, kelajak sari.
S in te tik -a n a litik shakl ham affiks, ham y o rd am ch i s o ‘z yoki
yordam chi s o ‘z v a z ifa sid a g i mustaqil so ‘z b ilan hosil qilinadi.
M asalan, 
o'qib chiqdi, borgan ekan, shaharga tomon
va h. Bunda
chiqdi
s o ‘zi 
u s h b u
o ‘rinda 
(-ib)
 
affiksi, 
tomon
 
s o ‘zi 
{-go)
q o ‘shim chasi y o r d a m id a aralash so ‘zshaklni vujudga keltirgan.
Takroriy sh a k l h am
m a’lum bir gram m atik m a’no ifodalash
ucliun xizm at q ila d i. M asalan, 
baland-baland
(im o ra t), 
qator-qator
(daraxtlar), 
k u la-ku la
 
kabilar 
«k o‘plik», 
«takror» 
m a ’nosini
ifodalaydi. B a ’zi m an b a la rd a
takror so'zsh ak ln i ravish sifatida
qaTash ham 
u c h r a y d i. Bunda takrorlash natijasida yan gi so ‘z,
lu g a v iy ma’ n o , s o ‘zshakl vujudga kelayotganligi nazarda tutiladi.
M asalan, 
q a to r-q a to r
so ‘zshaklida yangi lug‘a v iy m a’n o
qator
so ‘ zining k u c h a y g a n , orttirilgan ifodali k o ‘rin ish i orqali yuzaga
ch iqqan.
157

---

G r a m m a tik ma’noni ifodalash usullari. 0 ‘zbek tilida gram m atik