lug'aviy m a ’noni
m u a y y a n la s h t irish,
nutqqa
xoslash
bilan
biiga
((
kelgan
),
(o 'q ig a c h )),
so 'z n i sintaktik aloqaga ham kiritadi:
o ‘qigan bola,
o ‘q ig a c/t gapirmoq.
S in ta k tik shakl hosil qiluvchi m orfem a s o ‘zn in g sintaktik
q u r ilm a d a g i o ‘ rnini belgilaydi. M asalan, k esim lik kategoriyasi
s o ‘zga
k esim lik m avqeini beradi. K esim ning ega va hol bilan
s i n t a k t i k aloq asin i
ta ’m inlaydi.
K elishik
m orfem alari
oldingi
m u s t a q í l s o ‘z n i keyingi, egalik q o ‘shim chalari esa keyingi mustaqil
s o ‘zn i o ld in g is ig a b o g ia sh vazifasini bajaradi.
M o r fe m a n in g struktur tasnifi. M orfem a tuzilishiga ko'ra
sodda
v a
m urakkab
turga b o ‘linadi:
S o d d a m orfem a tarixan qanday b o ig a n lig id a n q a t’i nazar
a j r a i m a s , y a x lit, bir tarkibli morfem adir:
[-lar], [-roq], [-chi],
[-riik i],
[ - « « ] ,
[-di], l-gach],
M u r a k k a b m orfem alar aslida m ustaqil m orfem aning m a iu m
f u n k s i y a bajarish m aqsadidabirlashishi:
( o d a m g a r c h i l i k ) ,
(
u y g a c h a
),
( x c i f a c h i l i K ) ,
(
c h o r v a c h i l i k ) ,
(
b o r g a n d c ).
M orfem aning shakl va ma’no munosabatiga ko‘ra turi.
M o r f e m a d a
h a m
Do'stlaringiz bilan baham: |