R. I. Toshmuhamedov

Ish tartibi
M isol tariqasida madaniy holda ekiladigan beda (Medicago sativa) yoki
o'rmalovchi sebargani (Trifolium repens) olamiz.
Beda k o‘p yillik o't o'sim ligi bo'lib, bo'yi 4 0 -8 0 sm, o'q ildizli, ildizda azot
to'plovchi bakteriyalarga ega bo'lgan tugunaklar mavjud. Tik o'suvchi, shoxlangan
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

poyalarda murakkab, 3 yaproqchali barglar ketma-ket joylashgan. Gullari zigomorf,
q o‘sh gulqo‘rg‘onga ega bo‘lib, shingil to'pgulga to'plangan. Mevasi - spiralsimon
o'ralgan, dukkak.
Gul formulasi quyidagicha: Ca(5) Co3+(2) A (9H G,.
Eng muhim turkumlaming xo'jalik ahamiyatiga ega bo'lgan turlarini ko'rsating
va ularga botanik ta’rif berib, aniqlagichlar yordamida 2 -3 tumi aniqlang (yem-
xashak, dorivor, ozuqabop turlami).
Mustahkamlash uchun savollar
1. Kapalakguldoshlar oilachasi o'ziga xos qanday sistematik belgilarga ega?
2. Oilachaning bir yillik o'sim lik sifatida madaniy holda ekiladigan turkum va
turlariga ta’rif bering.
3. Respublikamizda farmatsevtika sanoatida qo'llaniladigan turlami ko'rsating.
4. M eva tiplari va ulaming xo'jalik ahamiyati nimada?
G U L X A Y R IK A B IL A R SIN FC H A SI (D IL LE N IID A E)
23-mavzu: GULXAYRINAMOLAR QABILASI (Malvales),
GULXAYRIDOSHLAR OILASI (Malvaceae)
K erakli m ateriallar: keng tarqalgan turkum vakillari gerbariysi ( g 'o 'z a - Gossy-
pium, kanop - Hibiscus, tugmachagul — Malva, gulxayri - Althaea va boshqalar).
Umumiy tushuncha
Qabila 11 ta oilani o 'z ichiga olib, 248 turkumga va 4000 dan ortiq turga ega.
Ko'pchilik oila vakillari, asosan, tropik mintaqalarda tarqalgan. Gulxayridoshlar
vakillari esa boshqa mintaqalarda ham uchraydi. Bu oilaning ba’zi bir vakillari