R. I. Toshmuhamedov

B o‘lim 35000 turga ega bo‘lib, bir neeha sinflarga bo‘linadi:
1. Antotseritsimonlar (Anthocerotopsida).
2. Jigarsimonlar (Hyepaticopsida).
3. Poyabargli yoki haqiqiy moxsimonlar (Bryopsida).
Poyabargli moxsimonlar sinfi o ‘z yo ‘lida yana 3 ta sinfchaga bo‘linadi: an-
dreyakabilar, sfagnumkabilar (torf) va yashil moxkabilar.
Moxlami aniqlashda, asosan, sporogonning tuzilishi, shuningdek, gametofit
vegetativ organlarining tuzilishi hisobga olinadi. Shuning uchun ham gerbariylar
tayyorlashda sporaga ega bo‘lgan moxlar yig ‘iladi.
Topshiriqlar
1. Kuzatish uchun 2-3 tur, bir-biridan yaxshi farqlanadigan va xilma-xil
ekologik sharoitda tarqalgan mox vakillari olinadi (funariya va torf moxi yoki
kakku zig‘iri).
2.Turlami bir-biriga taqqoslab, to‘liq izohlang va rasmlarini chizing. Buning
uchun tayyorlangan yoki doimiy preparatlardan foydalaning.
3. 0 ‘rganilgan turlardan birining taraqqiyot siklini ifodalang (sxematik).
Ish tartibi
Ish preparat tayyorlashdan boshlanadi. Ko‘sakcha ho‘llanib, so‘ngra skalpel bi­
lan bo‘yicha kesiladi, qopqoqcha esa tushib ketadi. Yarim ko‘sakcha (chanoqcha)
ikki tomondan ko‘rish qulay holda, buyum oynasiga qo‘yilib, ustidan qoplagich
oyna yopiladi. Bunda peristomaning tashqi va ichki tuzilishini kuzatish mumkin.
Xalaqit bermasligi uchun sporalardan tozalash mumkin.
Barg esa pinset bilan uzib olinib, suv tomizilgan buyum oynasiga qo‘yiladi va
qoplagich oyna yopiladi. Kerak bo‘lsa, bargning bo‘yiga kesigi tayyorlanib, ichki
tuzilishi kuzatiladi. 0 ‘simlik va tayyorlangan preparatlar to‘liq kuzatilib, ular
izohlanadi va aniqlagich vositasida aniqlashga o ‘tiladi.
Bunda asosiy e ’tibomi gametofitga, ya’ni uning bir uylik yoki ikki uylik ekanligi­