R. H. Davlatova, K. Abdurahmonova “O`zbek tili” fanidan amaliy mashg`ulot uchun ishlanmalar navoiy-2020

17-DARS

Davrimizning global muammolari

REJA:

1. 
   “Global muammolar” matni
   
2. 
   Insoniyat oldida turgan global muammolar bo‘yicha taqdimot tayyorlash
   
3. 
   Maqola va uning turlari
   

Tayanch so‘zlar: global, inson, muammo, maqola, matn, ekologiya, azon, kasallik, atrof, muhit, mezon, borliq, havo, suv, o‘simlik, tabiat, harorat
1-tоpshiriq. “Insoniyat oldida turgan global muammolar” mavzusida matn tayyorlang va yozma matnni izohlab bering?

2-topshiriq. Muammolar yechimini topish yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqing?

Bilib oling va yodda saqlang:

Maqola - tahliliy jurnalistikaning yetakchi janri sifatida. Uning tarixiy ildizlari. Maqola janrining asosiy xususiyatlari, o’ziga xosligi va boshqa janrlardan farqli tomonlari. Unga qo’yiladigan talablar va bajarishi lozim bo’lgan vazifasi. Maqola janrining turlari:tashviqiy, muammoli, ilmiy-ma'ifiry, diniy-ma'rifiy, ko’ngilochar maqolalar. Tashviqiy maqola. Janr xususiyatlari. O‘zbek jurnalistikasida tashviqiy maqolalarning eng yaxshi namunalari. Tashviqiy maqola metodikasi

Publitsistikaning eng murakkab janrlaridan biri bu-maqola janridir. Bu janrning asosiy xususiyati shundaki, voqelik keng qamrovli, chuqur mantiqiy xulosalar va umumlashtirish, oldindan ko‘ra bilish, tahlil va tekshirishga asoslangan va o‘ziga xos (original) mulohazalarga ega bo‘lishi kerak.

Publitsistikada maqolaning tarixiy ildizlari chuqur sanaladi. Va ularning turlari farqlanadi. Shu nuqtai nazardan maqola voqyelikning boshqa voqyelikdan ustunligi, o‘ziga xosligi, o‘z davrining muhim vaziyatini yoritish va dolzarbligi bilan ko‘p yillar saqlanishi kerak.

Maqola - juda jiddiy janr. Jurnalistdan katta bilim va mahoratni talab etadi.

Maqolaning kompozitsion tuzilishi aniqlik va oddiylikka asoslanishi va publitsistikaning asosiy qonuniyati bo‘lgan voqelikni keng yoritish bilan belgilanadi.

Maqola - publitsistikaning murakkab janrlaridan biri hisoblanadi. Maqola janrida qalamga olingan bitta muammo aynan aniqlikni, mavzudan chiqib ketmaslikni ta'minlagani bois fikrni aniq va ravshan faktlarga asoslangan holda ifodalash imkonini beradi.

Maqola janrida voqelikni sharhlash aniq faktni ifodalashdan boshlanib, mazkur hodisa muallif qarashiga to‘g‘ri kelishi yoki zid bo‘lishi mumkin. Aynan shu hol ob'yektga nisbatan muallifning o‘z nuqtai nazarini bildirishi orqali mazkur voqyelikning jamiyatga nisbatan foydali yoki zararli ekanligi holatlarini ifodalaydi.