R espublikasi s og'liqni saqlash vazirligi Toshkent farm atsevtika instituti

p • 0,15 + 
0,85
S = h
---------------------
2
5. CHo‘qqi chizmasi tarafiga o‘tkazilgan urunma asosida hosil bo‘lgan uchburchak yuzasini 
aniqlash.
1
S =
-------• 
h • p
2
6. Elektron integratorlar yordamida.
Miqdoriy tahlilni olib borishda quyidagi uch usuldan keng _ foydalaniladi.
Ki • Si
1. Ichki standartlash usuli 
Pi(% )=
------------- • 
100 R
Kct • Sct
Kst, K1
- komponent va ichki standart massasiga taqsimlanish koeffitsenti.
Si, Sst
- mos cho‘qqilar yuzasi.
R
- komponentlar massasining ichki standart massasiga nisbati koeffitsenti
2. Mutloq kalibrlash usuli:
270

---

hi (Si)
Pi (%) = Ki
--------------
g
g
- kontur uchun olingan miqdor(mkg)
3. Ichki tenglashtirish usuli:
Ki Si f a ) 100
Pi (%) =
-----------------------
s Ki Si(h1)
Ki —
kolibrovka koeffitsenti
Pi
Ki =
--------
Si
27- LABORATORIYA M ASHG'ULOTI. YUSSX USULIDA DORI VOSITASI 
TARKIBIDAGI YOT MODDALARNI ANIQLASH.
L aboratoriya mashg‘ulotining rejasi
M ashg’ulot maqsadi:Laboratoriya mashg‘ulotida talabalarni Gaz xromato -mass spektroskopiya 
usulini dori moddalar tahlilida qo‘llashni o‘rganish.
L aboratoriya mashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar:
Talabalarga GXMS tahlil asoslarini o‘rgatish, GXMS usulida dori vositalarini tahlilini amalga 
oshirish uchun zarur shart sharoitlarni yaratish.
28- 
LABORATORIYA M ASHG'ULOTI. YUSSX USULIDA DORI VOSITASI 
TARKIBIDAGI «BIR HOLDA DOZALANGAN» K O ’RSATKICHNI ANIQLASH.
L aboratoriya mashg‘ulotining rejasi
1. YUSSX usulida dori vositasi tarkibidagi «bir holda dozalangan» ko’rsatkichni aniqlash.
2.
M ashg’ulot maqsadi: Laboratoriya mashg‘ulotida talabalarni YUSSX usulida dori vositasi 
tarkibidagi «bir holda dozalangan» ko’rsatkichni aniqlash o‘rganish.
L aboratoriya m ashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar: Talabalar mustaqil ravishda 
YUSSX usulida dori vositasi tarkibidagi «bir holda dozalangan» ko’rsatkichni aniqlash o‘rganishi.
L aboratoriya m ashg'ulotlarini o'tkazish uchun z a ru r asbob-uskunalar:Darslik, ma’ruza matni, 
o‘quvqo‘llanmalar,xromatografik kolonkalar, kolonka, chizg’ich, purkagich, turli ochuvchi 
reagentlar, voronka, mikroshprits, probirkalar, reaktivlar, ko‘rgazmalimateriallarlar, skotch, qog‘oz.
271

---

29- LABORATORIYA M A SH G U LO TI. 
DORIVOSITALARININGERUVCHANLIGIVAPARCHALANUVCHANLIGINIANIQLASH.
L aboratoriya mashg‘ulotining rejasi
M ashg’ulot m aqsadi:Laboratoriya m ashg‘ulotida talabalarni Gazxromato -m assspektroskopiya 
usulinidorimoddalartahlilidaqo‘llashnio‘rganish.
L aboratoriya mashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar:
TalabalargaGXMStahlilasoslarinio‘rgatish, 
GXMSusulidadorivositalarinitahliliniamalgaoshirishuchunzarurshartsharoitlarniyaratish. 
L a b o ra to riy a m ash g 'u lo tlarin i o 'tk azish uchun z a ru r asbob-uskunalar:D arslik, m a’ruza matni, 
o ‘quvqo‘llanmalar,xromatografik kolonkalar, 
kolonka, 
chizg’ich, purkagich, turli ochuvchi 
reagentlar, voronka, mikroshprits, probirkalar, reaktivlar, ko‘rgazmalimateriallarlar, skotch, qog‘oz.
29- LABORATORIYA M A SH G U LO T I. DORI VOSITALARINING ERUVCHANLIGI VA
PARCHALANUVCHANLIGINI ANIQLASH.
L aboratoriya mashg‘ulotining rejasi
M ashg’ulot m aqsadi:Laboratoriya m ashg‘ulotida talabalarni Gaz xromato -m ass spektroskopiya 
usulini dori moddalar tahlilida qo‘llashni o ‘rganish.
L aboratoriya mashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar:
Talabalarga GXMS tahlil asoslarini o ‘rgatish, GXMS usulida dori vositalarini tahlilini amalga 
oshirish uchun zarur shart sharoitlarni yaratish.
L a b o ra to riy a m ash g 'u lo tlarin i o 'tk azish uchun z a r u r asbob-uskunalar:D arslik, m a’ruza matni, 
o ‘quvqo‘llanmalar,xromatografik kolonkalar, 
kolonka, 
chizg’ich, purkagich, turli ochuvchi 
reagentlar, voronka, mikroshprits, probirkalar, reaktivlar, ko‘rgazmalimateriallarlar, skotch, qog‘oz.
30- LABORATORIYA M A SH G U LO T I. ELEK TRO FO REZ TAXLIL USULI YORDAMIDA
DORI VOSITASINI T AHLIL QILISH.
L aboratoriya mashg‘ulotining rejasi
M ashg’ulot m aqsadi:Laboratoriya m ashg‘ulotida talabalarni Gaz xromato -m ass spektroskopiya 
usulini dori moddalar tahlilida qo‘llashni o ‘rganish.
L aboratoriya mashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar:
Talabalarga GXMS tahlil asoslarini o ‘rgatish, GXMS usulida dori vositalarini tahlilini amalga 
oshirish uchun zarur shart sharoitlarni yaratish.
L a b o ra to riy a m ash g 'u lo tlarin i o 'tk azish uchun z a r u r asbob-uskunalar:D arslik, m a’ruza matni, 
o ‘quvqo‘llanmalar,xromatografik kolonkalar, 
kolonka, 
chizg’ich, purkagich, turli ochuvchi 
reagentlar, voronka, mikroshprits, probirkalar, reaktivlar, ko‘rgazmalimateriallarlar, skotch, qog‘oz.
Elektroforez 
- doimiy elektr maydonida moddalarni zaryad ionlar hosil qilish va xromatografik 
tahlil kabi bir-biridan ajralishiga asoslangan(katodlarning - katodga, anodlarning - anodga).
Elektroforezda zarrachalarning siljishiga (Forezga) elektr madon kuchlanishi, elektr zaryad 
quvvati, modda molekulasi o ‘lchami, zaryadni harakatlanish tezligi, rN muhit, harakat hamda 
elektroforez vaqti o ‘z ta ’sirini ko‘rsatadi.
Turli xil ionlar bir-biridan o‘lchamlari, zaryad kattaligi va boshqa xususiyatlariga ko‘ra 
farqlanib, har xil harakatlanishga ega.
Elektr maydonida ionlar turli tezlikda harakatlangani uchun ularning ajralishi mumkin.
272

---

Ionlar zonalari orasidagi masofa AS, ularning harakatchanliklari kattaliklarning farqiga AU va 
elektr maydoni kuchlanganligining E vaqtiga t bog‘liqligiga proporsional:
AS=AU E t
Elektroforezni quyidagicha bajariladi. Forezga elektr madon kuchlanishi, elektr zaryad quvvati, 
modda molekulasi o‘lchami, zaryadni harakatlanish tezligi, rN muhit, harakat va vaqt o‘z ta’sirini 
ko‘rsatadi.