R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

BIRINCHI BO L I M
0 ‘ZBEKIST0N RESPUBLIKASI
KONSTITUTSIYASI— DAVLATNING ASOSIY
QONUNI
I BOB
O Z B E K IST O N RESPUBLIKASI
KO NSTITUTSIYASINI 0 ‘RGANISH
KURSINING M AQSADI VA VAZIFALARI
l-§ . O ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini
o ‘rganish kursining tushunchasi va predmeti
Dunyodagi rivojlangan dem okratik davlatlarda hech bir 
shaxs, hech bir fuqaro o ‘z ijtimoiy-shaxsiy hayotini, o ‘zining 
huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilishni Konstitu- 
tsiyasiz tasavvur qila olmaydi. Chunki har bir shaxs kundalik 
hayotida Konstitutsiyada belgilab qo‘yilgan huquq va erkin- 
liklariga bevosita murojaat qiiadi hamda ushbu Asosiy qonunga 
o ‘zining huquq va erkinliklarini kafo latlab beruvchi oliy 
yuridik hujjat sifatida qaraydi. Shuning uchun ham demokratik 
ja m iy a td a yash ay o tg an h a r bir shaxs K o n stitu tsiy an in g
m azm un-m ohiyatini ch u q ur anglab olishi ham da shaxsiy 
hayotida uchrab turadigan muammolarning yechimini aynan 
Konstitutsiyadan topa bilishi zarur.
M a’lumki, dem okratik huquqiy davlat qurish yoiidagi eng 
dastlabki va eng muhim qadam K onstitutsiyani o ‘rganish 
h a m d a u n i h a y o tg a ta tb iq e tis h d a n b o s h la n a d i. Z ero , 
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2001-yil 4-yanvarda 
e’lon qilingan « 0 ‘zbekiston Respublikasi K onstitutsiyasini 
o ‘rg an ish n i ta sh k il etish t o ‘g ‘risid a» gi farm o y ish i ham
dem okratiya y o iid a ulkan bir qadam q o ‘yish uchun k atta

---

turtki bo‘ldi. D arhaqiqat, ko‘p narsa mamlakatda K onstitu­
tsiyani ommaviy ravishda o ‘rganish hamda uni hayotga tatbiq 
etishga b o g ‘liq. M ana shu m aqsadda davlatim iz rah b ari
I.Karimov 0 ‘zbekiston Konstitutsiyasini bolalar bog‘chasidan 
boshlab o ‘rgatish, m aktablarda darslik tariqasida o ‘qitish 
ham da oiiy o ‘quv y u rtla rid a esa m axsus d a rs sifa tid a
o ‘rganishni vazila qilib q o ‘ydi.
S hundan kelib chiqib, farm oyish asosida 2001-yil 1- 
sentabrdan mamlakatimizda uzluksiz huquqiy ta ’limning asosi 
hisoblanmish Konstitutsiyani o ‘rganish bog‘chadan boshlab 
to oliy ta ’limning yuqori bosqichi hisoblanadigan magistra- 
tu rag ach a tashkil etildi. Zero, 0 ‘zbekiston R espublikasi 
K onstitutsiyasini o ‘rganish butun 0 ‘zbekiston xalqining 
yuksak va mas’uliyatli burchidir .
Konstitutsiya — Asosiy qonun sifatida barcha qonunchilik 
sohalarining bosh manbai hisoblanadi, chunki Konstitutsiyada 
xalqning oliy irodasi o ‘zining qonuniy ifodasi hamda muxtasar 
bayonini topadi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida hokimiyat bilan 
shaxsning o ‘zaro munosabatlarini, davlat idoralari tizimining 
faoliyat yuritishini tartibga soluvchi, fuqarolarning huquqiy 
maqomini, shuningdek, jamiyatning boshqa ijtimoiy tuzilma- 
lari holatini belgilovchi huquqiy n o rm alar yig‘indisi o ‘z 
ifodasini topgan.
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini o ‘rganish kursi­
ning predm eti — bu K on stitu tsiyav iy in stitu tla r h aq id a 
tasavvurlar va bilimlar, Konstitutsiyaviy normalar va ular orqali 
ta rtib g a solinadigan m u n osab atlar tizim idir. 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Konstitutsiyasini o ‘rganish kursi o ‘ziga 0 ‘zbekis- 
ton Respublikasi Konstitutsiyaviy tuzum asoslari, inson va 
fuqarolarning asosiy huquq va erkinliklari, ularning kafolat­
lari va burchlari, m a’muriy-hududiy va davlat tuzilishi, saylov 
tizimi, hokim iyat va davlat organlari tizimini tashkil etish 
hamda faoliyatining asosiy prinsiplarini, fuqarolarning o ‘zini- 
o ‘zi boshqarish asoslarini mustahkamlaydi.