R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

M avzu n i m ustahkam lash uchun savollar
1
. 0 ‘zbekistonda davlat organlari tizimida sud hokimiyati qanday 
ahamiyatga ega?
2. Sud hokimiyatining asosiy prinsiplariga nimalar kiradi?
3. Sudlarni saylash va tayinlash tartibini ayting.
4. 0 ‘zbekistonda sud tizimini sanab bering.
5. Konstitutsiyaviy sud vazifasiga nimalar kiradi?
6
. Oliy sud vazifasi nimalardan iborat?
7. Xo‘jalik sudlari vakolatlarini sanab bering.
8
. Sudyalarning daxlsizligi deganda nimani tushunasiz?
9. Sudyalar o‘z faoliyatini qaysi tamoyillar asosida amalga oshiradi?
X III BOB
0 ‘Z B E K IS T 0 N R E SPU B L IK A SI
P R O K U R A T U R A S I
l - § . D avlat organlari tizimida prokuraturaning
o ‘rni
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov «Qonun­
ning ustuvorligi huquqiy davlatning asosiy prinsipidir. U hayot- 
ning barcha sohalarida qonunning q a t’iyan hukmronligini 
n azard a tu tad i. Hech bir davlat organi, hech bir x o ‘jalik 
yurituvchi va ijtimoiy siyosiy tashkilot, hech bir mansabdor 
shaxs, hech bir kishi qonunga bo‘ysunish majburiyatidan xalos 
bo‘lishi mumkin emas, qonun oldida hamma barobardir» deb 
ta ’kidlagan edi121.
121 Karimov I.A. 0 ‘zbekiston buyuk kelajak sari. — Т.: « 0 ‘zbekiston»,
1998, 126-bet
300

---

Prokuratura Konstitutsiyaviy huquqning muhim instituti 
bo‘lib, uning faoliyati qonunning ustunligini har tomonlama 
qaror toptirishga, huquq tartibotni mustahkamlashga, 0 ‘zbekis- 
ton Respublikasi Konstitutsiyasi bilan mustahkamlangan, oliy 
qadriyat darajasida ko‘tarilgan inson va fuqarolarning ijtimoiy, 
siyosiy va iqtisodiy, shaxsiy huquqlari hamda erkinliklari, shu- 
ningdek, davlat mustaqilligi, ijtimoiy davlat tuzumi, siyosiy 
va iqtisodiy tizimlar, milliy guruhlar va hududiy tuzilmalar- 
ning h u quq larini g ‘ayriqonuniy ta jo v u zlard an m uhofaza 
qilishni ta ’minlashga qaratilgandir.
«Prokuratura» so‘zi lotin tilidan olingan b o iib , «yordamla- 
shaman», «ko‘maklashaman» m a’nosini bildiradi122 .
Prokuratura tushunchasi va mohiyatiga aniqlik kiritishda 
prokuratura faoliyati xususiyati, prokuratura tizimining davlat 
mexanizimlarida tutgan o ‘rni, shuningdek, vazifalaridan kelib 
chiqish kerak. P ro k u ra tu ra o ‘z vakolati doirasida davlat 
funksiyalarini amalga oshirishda, davlat amaliyotining mustaqil 
tarm o g ‘ini tashkil etuvchi qonunlam ing aniq va bir xilda 
bajarilishi va qonunchilik va huquq tartibotni ta ’minlashda 
ishtirok etadigan huquqni muhofaza etadigan organdir.
0 ‘zbekiston Respublikasi prokuratura organlarini K onstitu­
tsiyaviy huquqning muhim instituti sifatida ko‘rishimiz uning 
konstitutsion norma bilan alohida mustahkamlanganligidir. 
0 ‘zbekiston R espublikasi K onstitutsiyasining XXIV bobi 
prokuraturaga ajratilgan bo‘lib, bu bob o ‘z ichiga 118, 119, 
120
, 121- moddalarni qamrab oladi.
Konstitutsiyaning 118-moddasida « 0 ‘zbekiston Respub­
likasi hududida qonunlam ing aniq va bir xilda bajarilishi 
ustidan 0 ‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori va unga 
b o ‘ysunuvchi p ro k u ro rlar am alga oshiradi» deyilgan. Bu 
k o n stitu tsio n no rm ag a k o ‘ra, 0 ‘zbek isto n R espublikasi 
prokuraturasi, Bosh prokuror rahbarlik qiladigan prokuratura 
organlarining yagona markazlashtirilgan tizimiga egadir. Shu­
ningdek, 0 ‘zbekiston Respublikasi prokuratura organlari o ‘z 
vakolatlarini har qanday davlat organlari, jam oat birlashma­
lari va mansabdor shaxslardan mustaqil holda, faqat qonunga 
b o ‘ysunib am alga oshiradilar. P ro ku ro rlar o ‘z vakolatlari 
davrida siyosiy partiyalarga va siyosiy maqsadlarni ko‘zlovchi 
boshqa jam oat birlashmalariga a ’zolikni to ‘xtatib turadilar.