Р е ж а “Тортувчи электр машиналари” фанининг электр ҳаракатланувчи таркибдаги роли ва ривожланиши

Қабул қилиш – топшириш синашининг асосий мақсади йиғилган машиналарнинг иш ҳолатини текширишдан иборатдир. Бунда машина чулғамининг қаршилиги совуқ ҳолатда ўлчанади; чулғамларнинг, коллектор подшипникларининг қизишини номинал ёки бошқа қисқа муддатли режимда ҳисобланган машинанинг якори айланиш частотаси иккала йўналишда кучланишнинг номинал қийматлари якор ва қўзғатиш ҳамда юқори айланиш тезлигида текширилади; ўрамлар изоляциясининг электр мустаҳкамлиги текширилади, унинг қаршилиги ва ток ўтказувчи қисмлари изоляциясининг корпусга, ғалтакларга мустаҳкамлигини ва коммутацияни назорат қилиш; машиналар коллекторининг ўрилишини ва тебраниш сатҳини ўлчашдан иборат.
Кўплаб ишлаб чиқиладиган машиналарни даврий синаш икки йилда бир марта ёки буюртмачининг талаби билан ҳар йили характеристикаларнинг стабиллиги ва номинал маълумотларини текшириш учун ўтказилади. Синаладиган машиналарнинг сонини тайёрловчи буюртмачи билан келишган ҳолда бажаради. Даврий синаш квалификацион синашнинг қисқартирилган программаси асосида бажарилади.
Типик синашда – квалификацион синаш программасига конструкциясига ёки электр машина технологиясига ўзгартириш киритилгандан кейин ҳамда материаллар ўзгартирилганда амалга оширилади. Буюртмачи билан келишилган ҳолда агар киритилган ўзгартиришлар характери режани бажарилишини талаб қилмаса, юқоридаги режадан баъзи бандларини бажармасликка рухсат этилади. Тебранишга мустаҳкамлигини синаш бирта намуна учун ўтказилади.
Ресурсли синаш – машинанинг ишчи ҳолатидаги ресурсини баҳолаш ва мустаҳкамлигини текшириш мақсадида амалга оширилади. Синаладиган машиналарнинг сони буюртмачи билан келишилган ҳолда ўрнатилади. Бу синаш ҳам машина конструкциясига, материалига тайёрланиш технологиясига ёки эксплуатация қилиш шартларига сезиларли ўзгартириш киритилганда амалга оширилади. Ресурсли синаш режаси ишқаланишдан ва туташ юзаларнинг емирилишини текшириш, уларни қайта тиклаш таъмири ўтказгинча бўлган ресурсини аниқлаш, машинанинг тебранишга мустаҳкамлигини ва уларни ушлаб турган элементларни иссиқликдан эскиришини синаш ва уларнинг ресурсини аниқлашларни амалга оширади. Бу синашлар бевосита электр ҳаракатланувчи таркибда ёки эксплуатацион ёки форсировка қилинган юкламани таъминлайдиган махсус стендларда бажарилади. Ёрдамчи асинхрон машиналар ва фаза ажратгичларни синаш турлари юқоридаги синфлаш асосида амалга оширилади. Асинхрон моторлар ва фаза ажратгичларни синаш режаси кейинги программаларда кўриб чиқилган.