Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

Ёритилганликни 
қайтариш, 
ютиш, 
ўтказиш 
коэффициентлари. Ё
ритилганлик сифати ѐритилганлик миқдори 
ва ѐритилувчи юзанинг хусусиятларига боғлиқ бўлади. 
Ёритилувчи юзанинг ѐруғлик оқимини қайтариш, ютиш ва 
ўтказиш хусусиятлари ѐруғликни қайтариш 

с
,
ютиш 

с
ва 
ўтказиш 

с
коэффициентлари орқали баҳоланади. Ушбу 
коэффициентлар қуйидагича аниқланади: 

 
с
 = Ф

 
 / Ф; 

с
 = Ф

 
/ Ф;

 
с 
= Ф

 
/ Ф 
бу ерда 
Ф –
ѐритиладиган юзага тушадиган ѐруғлик оқими;
Ф

,
Ф

, Ф

– мос ҳолда, ѐритиладиган юзадан қайтган, 
ютилган ва ўтказилган ѐруғлик оқими, Лм. 
Равшанлилик, контраст ва фон.
Ёритиладиган юзанинг 
асосий характеристикаларидан бири ѐруғликни қайтариш 
хусусияти ҳисобланади ва бу юзанинг равшанлиги («яркость») 
га боғлиқ бўлади. Равшанлиликнинг ўлчов бирлиги қилиб Нит 
(Нт) қабул қилинган. Буюм сирти (юзаси) даги равшанлилик 
билан умумий атроф фони (ранги) орасидаги кескин фарқ 
контраст деб аталади. Фон деб фарқланадиган объектга таалуқли 
юзанинг, яъни ушбу объект (буюм) жойлашган юзанинг рангига 
айтилади. Фон ѐруғлик оқимини қайтариш хусусияти билан 
характерланади ва 

с

0,4 бўлганда ѐруғ, 

с
=0,2…0,4 бўлганда 
ўрта,

с

0,2 бўлганда қора ҳисобланади.
Фонга боғлиқ ҳолда контраст Ко 

0,5 бўлса юқори, 
Ко=0,2…0,5 бўлса ўртача, 
Ко 

0,2 бўлса кичик ҳисобланади.