Quyosh haqida umumiy ma’lumotlar

Fotoelektrik batareyalarni tayyorlash texnologiyasi

Fotoelektr generator, quyosh batareyasi - yorug'lik energiyasini
elektr energiyaga aylantiruvchi qurilma. Fotoelementga yorug‘lik nurlari
tushganda fotoelektr generatorda elektr toki hosil bo‘ladi. Eng samarali
fotoelektr generatorning ishi o‘tkazgich bilan yorug‘lik sezgir yarim
o‘tkazgich (masalan, kremniy) yoki turli jinsli o‘tkazgichlar orasidagi
chegarada uyg'otiladigan elektryurituvchi kuch (EYK)ga asoslanadi.
Fotoelektr generator qalinligi 0,2-0,3 mm dan kichik bo‘lgan yarim
o‘tkazgichli alohida fotoelementlardan tekis - panel ko‘rinishida yig‘iladi.
1 m2 sirtli fotoelektr generatordan olinadigan quvvat 200-300 W bo‘-
lib, FIK esa 10-20% gachadir. Fotoelektr generatorda o‘ta yuqori
zichlikdagi nurlanish energiyasidan bir necha kW • sm2 gacha quvvat hosil
qilish mumkin. Ixchamligi, uzoq muddat ishlashi, ishlatish qulayligi,
o‘zidan zararli gazlar chiqarmasligi fotoelektr generatorning afzalligi,
qimmat turishi esa kamchiligidir. Fotoelektr generator kosmik uchish
apparatlarida, avtomatik meteostansiyalar va boshqalarda ishlatiladi
Quyosh fotoelektrik modullarining fotoelementlari polikristal to‘rtburchak yoki kvadrat shaklida va monokristalli fotoelementlar esa psevdokvadrat shaklda bo‘ladi. Quyosh panellarini (fotoelektrik modul yoki quyosh moduli) ishlab chiqarishga ko‘ra ko‘p o‘lchamlari va ko‘p turlari mavjud.

8. 
   Amorf va kristall quyosh fotoelektrik panellarni taqqoslash
   

Quyosh fotoelektrik panelining quvvati yoritilganlikka to‘g‘ri proporsional ravishda o‘zgaradi. Ma’lum aniq yoritilganlikda, ya’ni juda past qiymatlarda quyosh fotoelektirik moduli elektr energiya berishni to‘xtatadi. YOritilganlik kristall turiga, ya’ni kremniy fotoelektrik modullari uchun taxminan 150 – 200 Vt/m2 ni, amorf kremniyli modullar uchun 100 Vt/m2 atrofida bo‘ladi.
Shuningdek, quyosh fotoelektrik modullarining quvvati yuqorida takidlaganimizdek tashqi muhit haroratiga xam bog‘liq bo‘ladi. Polikristall va monokristall turdagi kremniy quyosh fotoelektrik modullari uchun FIK bo‘yicha harorat koeffitsienti -0,45 % ga teng. Amorf turdagi quyosh fotoelektrik modullari uchun bu ko‘rsatgich 2 marta kichik bo‘lib, so‘ngi yillarda uch o‘tishli amorf quyosh fotoelektrik modullarining ishlanmalarida quvvat bo‘yicha harorat koeffitsienti musbat hisoblanadi.

9.